De dertien politieke partijen die vertegenwoordigd zijn in de Kamer van volksvertegenwoordigers hebben bij het Federaal Planbureau (FPB) een prioriteitenlijst ingediend met een reeks maatregelen die ter doorrekening worden voorgelegd. Bepaalde door de partijen voorgestelde maatregelen konden evenwel, gezien de technische beperkingen van de gebruikte modellen, niet in de doorrekening opgenomen worden.

Selecteer een partij aan de hand van onderstaande knoppen om haar maatregelen te ontdekken.

Voorstelling

De maatregelen worden voorgesteld vanuit drie invalshoeken: per prioriteit, per rubriek, naar inzet in modellen. De tabel met de maatregelen die zijn ingedeeld naar prioriteit werd aangeleverd door de partij. De prioriteiten en de maatregelen van de partijen kunnen zeer verschillend zijn, waardoor ze dus moeilijker kunnen worden vergeleken. Daarom werden de maatregelen door het Federaal Planbureau (FPB) gehergroepeerd in verschillende rubrieken volgens het type maatregel. Deze rubrieken  maken een vergelijking van de budgettaire keuzes gemakkelijker. De cijfers die worden voorgesteld in de tabellen verwijzen naar de jaarlijkse budgettaire impuls van de maatregel, ofwel de budgettaire impact vóór geïnduceerde effecten voor elk jaar van de volgende legislatuur. 

Bij de doorrekening wordt hoofdzakelijk de impact van de maatregelen op een reeks indicatoren geraamd aan de hand van modellen. Aangezien elk model zijn specifieke kenmerken en beperkingen heeft, werden verschillende modellen gebruikt. De laatste tabel toont de verschillende modellen die zijn ingezet om de impact van elke maatregel te berekenen. Bepaalde door de politieke partijen voorgestelde maatregelen konden evenwel, gezien de technische beperkingen van de gebruikte modellen, niet door het FPB in de doorrekening worden opgenomen. In dat geval werd soms het evenwicht tussen de door een partij voorgestelde maatregelen verbroken. Het komt aan de partijen toe hierrond te communiceren. Graag benadrukken we dat het niet opnemen van een maatregel in geen geval in hoofde van het FPB een waardeoordeel inhoudt betreffende de relevantie of opportuniteit van de doorvoering ervan.  

Maatregelen gerangschikt naar prioriteit

Budgettaire impuls

in miljoen euro 2019, een + of – teken duidt op de (positieve of negatieve) directe impact op de overheidsfinanciën
  2020 2021 2022 2023 2024
Soutenir l'éducation et toutes les familles
101 Investissement dans la recherche -51 -68 -83 -83 -83
102 Investissement dans le matériel numérique pour les établissements d'enseignement obligatoire -20 -40 -40 -40 -40
103 Droit à la formation pour les travailleurs (compte formation) -63 -127 -190 -253 -316
104 Renforcement de la quotité exemptée d'impôt pour enfants à charge -487 -487 -487 -487 -487
105 Allongement de la durée du congé de maternité et de paternité -62 -62 -62 -62 -62
106 Réforme des milieux d'accueil des enfants -25 -25 -25 -25 -25
107 Refinancement de l'enseignement supérieur (infrastructure) -20 -20 -20 -20 -20
108 Refinancement de l'enseignement supérieur (budget des établissements) -50 -100 -150 -200 -250
109 Investissements pour le Pacte pour un Enseignement d'Excellence (infrastructure) -37 -49 -63 -68 -67
110 Investissements pour le Pacte pour un Enseignement d'Excellence (personnel) -16 -21 -27 -29 -29
Totaal -830 -999 -1148 -1267 -1379
Réinvestir dans la santé et la sécurité sociale
201 Réduction de la TVA sur les verres de lunettes -83 -83 -83 -83 -83
202 Relèvement des plafonds des pensions du 1er pilier 0 0 -1 -3 -5
203 Individualisation des droits sociaux par la suppression du statut de cohabitant -173 -354 -543 -742 -951
Totaal -256 -437 -627 -828 -1039
Doper l'emploi et le niveau de vie
301 Crédit d'impôts pour bas et moyens salaires dirigés vers les indépendants et fonctionnaires -123 -123 -123 -123 -123
302 Renforcement du bonus à l'emploi -176 -351 -523 -702 -888
303 Relèvement de la quotité exonérée d'impôt à 10.000 € -447 -900 -1403 -1904 -2401
304 Relancement du Plan d'embauche Win-Win -72 -142 -203 -203 -203
305 Réduction des cotisations sociales sur les bas salaires -725 -725 -725 -725 -725
306 Augmentation de l'allocation de garantie de revenus pour les travailleurs à temps partiel -23 -23 -23 -23 -23
307 Taxe GAFA (Google, Apple, Facebook, and Amazon) 100 100 100 100 100
308 Taxe sur les transactions financières 100 200 300 400 500
309 Suppression de la défiscalisation des prestations de 500 euros par mois 27 27 27 27 27
310 Lutte contre la fraude fiscale (impôts des sociétés) 150 300 450 600 750
311 Lutte contre la fraude fiscale (impôts des personnes physiques) 570 1140 1710 2280 2850
312 Lutte contre la fraude fiscale (TVA) 280 560 840 1120 1400
Totaal -339 63 427 847 1264
Investir dans la transition environnementale
401 Investissements dans la mobilité en Wallonie (plan FAST et refinancement des TEC) -94 -122 -150 -178 -206
402 Réduction de la TVA pour les nouvelles constructions passives -176 -176 -176 -176 -176
403 Doublement des primes à l'isolation -200 -200 -200 -200 -200
404 Introduction d'une vignette routière avec réforme de la taxe de circulation et de la taxe de mise en circulation pour un impact budgétaire neutre pour les ménages belges 63 64 65 65 65
405 Taxation du kérosène et fiouls lourds (avions et bateaux) 1293 1293 1293 1293 1293
406 Introduction d'un mécanisme européen d'ajustement aux frontières (droits de douane adaptés en fonction de critères environnementaux, sanitaires, sociaux) 87 175 262 262 262
407 Investissements dans le rail ferroviaire (SNCB) -500 -750 -1000 -1000 -1000
408 Investissements dans le rail ferroviaire (Infrabel) -500 -750 -1000 -1000 -1000
409 Investissements dans la mobilité à Bruxelles (STIB et infrastructures pour vélo) -220 -440 -660 -880 -1100
410 Investissements pour l'isolation de bâtiments d'intérêt public et collectivités (écoles, espaces culturels, ...) -328 -328 -328 -328 -328
411 Economie circulaire: Réduction de la TVA pour les activités de réparation -45 -45 -45 -45 -45
412 Economie circulaire: Déduction d'impôts partielle du coût de main d'œuvre pour les activités de réparation effectuées -33 -33 -33 -33 -33
Totaal -653 -1312 -1972 -2220 -2468
Garantir la sécurité et la justice
501 Augmentation des effectifs dans la police -81 -81 -81 -81 -81
502 Investissements dans la justice (infrastructure) -16 -16 -16 -16 -16
503 Investissements dans la justice (personnel) -62 -62 -62 -62 -62
504 Soutien aux médiations familiales -12 -12 -12 -12 -12
505 Diminution des frais de fonctionnement dans les prisons suite à la réduction de la population carcérale 29 58 87 116 145
Totaal -141 -112 -83 -54 -25
  2020 2021 2022 2023 2024
Investeren
101 Opkrikken federale publieke investeringen: energierenovatie publieke gebouwen, gerechtsgebouwen, openbaar vervoer -120 -240 -360 -480 -600
102 Opkrikken Vlaamse publieke investeringen: energierenovatie publieke gebouwen, scholen en zorg, verkeers- en haveninfrastructuur, openbaar vervoer -322 -598 -828 -1012 -1150
103 Extra middelen voor de bouw van sociale woningen -30 -60 -90 -120 -150
Totaal -472 -898 -1278 -1612 -1900
Iedereen mee - Werken lonend maken - Lasten verlagen
201 Verhoging van minimale uitkeringen bij werkloosheid, thematisch verlof, tijdskrediet en loopbaanonderbreking -33 -67 -101 -136 -171
202 Uitbreiding van de forfaitaire aftrek voor beroepskosten voor werknemers -129 -257 -385 -513 -640
203 Verlagen van de werknemersbijdragen via het uitbreiden van de werkbonus -58 -114 -168 -223 -276
204 Verlaging van de werkgeversbijdragen via het optrekken van de lageloongrens -149 -302 -467 -647 -718
205 Verhoging van de minimumpensioenen -155 -155 -155 -155 -155
206 Verhogen van de inkomensgarantie voor ouderen (IGO) -4 -9 -13 -18 -23
207 Verhogen van de tegemoetkoming aan gehandicapten -57 -117 -180 -245 -313
208 Verhogen van het leefloon -76 -156 -239 -326 -416
209 Sterkere focus Vlaamse doelgroepkortingen op laaggeschoolde jongeren 50 50 50 50 50
210 Verlaging leeftijdsvoorwaarde voor een zachte landingsbaan met een werklastvermindering met 1/5e van 60 naar 55 jaar: werkgeversbijdrage -5 -10 -16 -22 -28
211 Verlaging leeftijdsvoorwaarde voor een zachte landingsbaan met een werklastvermindering met 1/5e van 60 naar 55 jaar: werknemersbijdrage -2 -5 -7 -10 -13
212 Uitbreiding van het systeem duaal leren naar alle arbeidsmarktgerichte opleidingen in het secundair onderwijs, hoger onderwijs en volwassenonderwijs -1 -3 -7 -11 -16
213 Invoering van een variant op de Individuele Beroepsopleiding (IBO-T), de IBO-T² met naast taalondersteuning op de werkvloer 1 dag per week Nederlandse taalles -2 -2 -2 -2 -2
214 Verhoging van het vrijgestelde bedrag aan arbeidsinkomen voor personen met een handicap met een integratietegemoetkoming -3 -3 -3 -3 -3
215 Verlenging RSZ-vrijstelling voor de aanwerving van de eerste werknemer en voorzien van de automatische toekenning ervan 0 -62 -62 -62 -62
216 Extra impuls voor de sociale economie -150 -150 -150 -150 -150
Totaal -775 -1362 -1905 -2473 -2937
Onderwijs - Gezinnen/Zorg
301 Verdubbeling van het belastingkrediet voor kinderen ten laste -50 -96 -139 -177 -211
302 Uitbreiding belastingvermindering voor kinderoppas -34 -67 -98 -128 -156
303 Verhoging toeslag op belastingvrije som voor grootouders en broers/zussen ten laste ouder dan 65 jaar -11 -23 -34 -45 -56
304 Extra middelen voor onderwijs -80 -160 -240 -320 -400
305 Extra middelen voor kinderopvang en jeugdhulp -40 -80 -120 -160 -200
306 Extra middelen voor langdurige zorg -80 -160 -240 -320 -400
Totaal -295 -586 -871 -1150 -1423
Klimaat - Mobiliteit
401 Invoeren kilometerheffing lichte vracht 0 335 335 335 335
402 Werkingskosten kilometerheffing lichte vracht 0 -39 -39 -39 -39
403 Taks op vliegtickets 0 250 250 250 250
Totaal 0 546 546 546 546
Justitie - Veiligheid
501 Extra middelen politie: werkingsmiddelen -40 -80 -120 -160 -200
502 Extra middelen politie: investeringen -2 -4 -6 -8 -10
503 Extra middelen justitie: werkingsmiddelen -33 -67 -100 -133 -167
504 Extra middelen justitie: investeringen -6 -12 -18 -24 -31
505 Extra middelen justitie: vergoedingen (o.m. juridische bijstand) -29 -57 -86 -114 -143
Totaal -110 -220 -330 -440 -550
  2020 2021 2022 2023 2024
Diminution de la fiscalité - revenus faibles et moyens
101 Augmentation de la quotité exonérée d'impôt jusqu'à 13.670 euros (par paliers successifs de 10.000 euros et 12.000 euros) -2401 -2401 -6743 -6743 -10447
Totaal -2401 -2401 -6743 -6743 -10447
Mise en place d'une allocation sociale unique
201 Substitution des allocations de remplacement de revenus (personnes handicapées) et revenu d'intégration en une allocation d’un minimum de 1.300 euros -1060 -1060 -1060 -1060 -1060
Totaal -1060 -1060 -1060 -1060 -1060
Gratuité du matériel pédagogique dans les écoles
301 Gratuité du matériel pédagogique lié au projet scolaire dans l'enseignement primaire en Fédération Wallonie-Bruxelles -25 0 0 0 0
Totaal -25 0 0 0 0
Augmentation du taux d'encadrement policier
401 Correction de la norme KUL à concurrence de la hausse démographique -65 -72 -79 -86 -92
Totaal -65 -72 -79 -86 -92
  2020 2021 2022 2023 2024
Défi climatique
101 Investissements pour la mobilité (SNCB) -310 -439 -620 -784 -947
102 Investissements pour la mobilité (Infrabel, TEC et STIB) -395 -558 -789 -997 -1205
103 Alliances emploi-environnement : isolation et rénovation des maisons et bâtiments (Wallonie et Bruxelles, privé et tertiaire) -394 -403 -412 -420 -429
104 Alliances emploi-environnement : isolation et rénovation des maisons et bâtiments (Wallonie et Bruxelles, public) -60 -62 -63 -64 -66
105 Transformation de l’avantage sur les voitures salaires (volet employé) 2095 2095 2095 2095 2095
106 Transformation de l’avantage sur les voitures salaires (volet employeur) 291 291 291 291 291
Totaal 1227 924 502 121 -261
Nouvelle économie
201 Économie circulaire et lutte contre l'obsolescence programmée -100 -100 -100 -100 -100
202 Déduction fiscale pour les investissements verts -90 -90 -90 -90 -90
203 Droit passerelle pour les indépendants qui changent d'activité -204 -204 -204 -204 -204
204 Statut simplifié indépendants -105 -178 -230 -230 -230
Totaal -499 -572 -624 -624 -624
Emploi
301 Diminution des cotisations sociales sur les bas salaires -343 -343 -343 -343 -343
302 Élargissement du crédit temps volontaire -110 -179 -222 -251 -266
Totaal -453 -522 -565 -594 -609
Justice sociale
401 Augmentation des allocations les plus basses pour viser un dépassement du seuil de pauvreté -1403 -1403 -1403 -1403 -1403
Totaal -1403 -1403 -1403 -1403 -1403
Justice fiscale
501 Globalisation des revenus 1753 1753 1753 1753 1753
502 Crédit d'impôt pour les bas salaires -1682 -1682 -1682 -1682 -1682
503 Lutte contre la fraude fiscale – personnel spécialisé supplémentaire -38 -38 -38 -38 -38
504 Lutte contre la fraude fiscale – investissements matériel et logiciel -17 -17 -17 -17 -17
505 Lutte contre la fraude fiscale – Impôt des Personnes physiques et Précompte mobilier 200 413 637 874 1122
506 Lutte contre la fraude fiscale – Impôt des sociétés 59 121 187 257 330
507 Lutte contre la fraude fiscale – TVA et Accises 173 357 550 754 969
Totaal 448 907 1390 1901 2437
  2020 2021 2022 2023 2024
We roepen armoede een halt toe
101 Optrekken van de federale sociale minimumuitkeringen tot de armoededrempel -1403 -1403 -1403 -1403 -1403
102 Terugdringen van de kinderarmoede door een gerichte maatregel voor de armste gezinnen -17 -29 -40 -50 -62
103 We maken geneesmiddelen goedkoper door een sluismodel van openbare aanbestedingen 310 310 310 310 310
Totaal -1110 -1122 -1133 -1143 -1155
Een gezonde arbeidsmarkt
201 Solidariteitsbijdrage van “ongezonde” werkgevers met een hoog aanhoudend niveau van ziekteverzuim 0 466 978 1410 1744
202 Een op lage lonen gerichte verlaging van de werkgeversbijdragen -500 -500 -2000 -2000 -2000
203 Werkbonus versterken voor lage lonen en deeltijds werkenden -352 -352 -1448 -1448 -1959
Totaal -852 -386 -2470 -2038 -2215
De juiste prikkels voor een betere mobiliteit
301 Uitdoven van de ongunstige subsidie van salariswagens: deel personenbelastingen en werknemersbijdragen 990 990 2626 2626 2626
302 Uitdoven van de ongunstige subsidie van salariswagens: deel werkgeversbijdragen 0 0 394 394 394
303 Een belastingkrediet voor alle werknemers dat varieert naargelang de woon-werkafstand (het mobiliteitsbudget) -990 -990 -3020 -3020 -3020
304 Invoeren van een luchtvaartheffing om de oneerlijke fiscale behandeling van de luchtvaartsector te compenseren. 548 548 548 548 548
305 Investeringen in het spoor - infrabel -533 -540 -839 -450 -500
306 investeringen in het spoor - NMBS -317 -360 -361 -800 -800
307 Afschaffing forfaitaire belastingen: Belasting op de inverkeerstelling (BIV) 0 0 -331 -331 -331
308 Afschaffing forfaitaire belastingen: verkeersbelasting gezinnen 0 0 -853 -853 -853
309 Afschaffing forfaitaire belastingen: verkeersbelasting bedrijven 0 0 -419 -419 -419
310 Invoeren slimme kilometerheffing 0 0 2145 2273 2399
311 Afschaffen terugbetaling professionele diesel 486 486 486 486 486
Totaal 184 134 377 455 531
Rechtvaardige fiscaliteit
401 Personeel: We investeren in meer controlecapaciteit, een verdere digitalisering en de opmaak van een vermogensregister. Personenbelasting+vennootschapsbelasting+BTW -100 -100 -100 -100 -100
402 Investeringen: We investeren in meer controlecapaciteit en een verdere digitalisering en de opmaak van een vermogensregister. -20 -20 -20 -20 -20
403 Dankzij extra personeel, meer opleidingen en investeringen en betere regelgeving krijgen we een betere inning van de personenbelasting 664 664 664 664 664
404 Dankzij extra personeel, meer opleidingen en investeringen en betere regelgeving krijgen we een betere inning van de vennootschapsbelasting 1500 1500 1500 1500 1500
405 Dankzij extra personeel, meer opleidingen en investeringen en betere regelgeving krijgen we een betere inning van de BTW 407 407 407 407 407
Totaal 2450 2450 2450 2450 2450
Duurzame energietransitie
501 Snelle ontwikkeling van nieuwe offshore windparken -15 0 0 -55 -74
502 Energiezuinig maken van ons gebouwenpark (residentieel en niet-residentieel) -1090 -1090 -908 -908 -778
503 Doorstoot van wind op land en zonne-energie -192 -229 -226 -197 -166
504 Invoeren van een geleidelijk oplopende koolstofheffing voor alle sectoren, zonder uitzonderingen voor de grootste vervuilers 322 1317 1783 2214 2611
505 Investeren in O&O van bedrijven -80 -160 -250 -250 -250
506 Investeren in O&O van universiteiten -80 -160 -250 -250 -250
Totaal -1135 -322 149 554 1094
  2020 2021 2022 2023 2024
Baisse de la fiscalité immobilière.
101 Application d'un abattement forfaitaire d'un montant de 500 euros sur le précompte immobilier sur la maison d'habitation en Région bruxelloise -14 -28 -42 -56 -70
102 Application d'un abattement forfaitaire d'un montant de 500 euros sur le précompte immobilier sur la maison d'habitation en Région wallonne -89 -178 -267 -356 -445
103 Suppression de la prime Be Home en Région bruxelloise 24 24 24 24 24
Totaal -79 -182 -285 -388 -491
Baisse de l'impôt sur les revenus.
201 Relèvement de la quotité de revenus exemptée d'impôt à 13 500 euros avec application des tranches actuelles à l'IPP sur la quotité exemptée -1427 -3219 -5005 -6854 -8812
Totaal -1427 -3219 -5005 -6854 -8812
Mise à l'emploi et conciliation vie privée-vie professionnelle.
301 Extension de l'application des titres-services à la garde et au transport des enfants en Région bruxelloise 0 -11 -11 -12 -12
302 Extension de l'application des titres-services à la garde et au transport des enfants en Région wallonne 0 -38 -39 -40 -40
Totaal 0 -50 -50 -51 -52
Renforcement de la compétitivité.
401 Suppression des cotisations sociales patronales sur le premier emploi et les deux suivants sur la totalité du salaire -26 -59 -97 -140 -187
Totaal -26 -59 -97 -140 -187
Renforcement du pouvoir d'achat des pensionnés.
501 Octroi d'un complément de pension annuel de 300 euros nets par année prestée à partir de la date à laquelle le travailleur peut prendre sa pension 0 0 20 46 62
502 Mise en place de la pension à mi-temps 0 -14 -30 -30 -30
Totaal 0 -14 -10 16 32
  2020 2021 2022 2023 2024
Klimaat- en energiebeleid
101 We houden na 2025 2GW aan kerncentrales open 0 0 0 0 0
Totaal 0 0 0 0 0
Activerend arbeidsmarktbeleid
201 Beperken van de werkloosheid in de tijd 0 1499 1499 1499 1499
202 Versterkte degressiviteit van de werkloosheidsuitkering 17 189 189 189 189
203 Verhoging van het leefloon voor mensen met een arbeidsverleden 0 0 0 0 0
204 Geen nieuwe instroom meer in het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT) 260 482 677 834 948
205 Geen nieuwe instroom meer in de verschillende uittredestelsels in de publieke sector 9 27 46 64 73
Totaal 286 2197 2411 2586 2709
Koopkrachtverbetering bescheiden pensioenen
301 Verhoging van de inkomensgarantie voor ouderen (IGO) tot de armoedegrens -102 -102 -102 -102 -102
302 Verhoging van de pensioenen onder €1.500 voor effectieve loopbanen >= 35 jaar 0 -68 -68 -139 -139
303 Afbouw belastingvermindering voor hoge pensioenen 0 112 112 112 112
304 Verhoging van de minimumpensioenen 0 -130 -130 -265 -265
Totaal -102 -188 -188 -394 -394
Doelmatige gezondheidszorg
401 Behoud van de groeinorm in de gezondheidszorg op 1,5% boven de inflatie 174 496 777 1122 1425
Totaal 174 496 777 1122 1425
Verlaging van de personenbelasting
501 Verlaging van de personenbelasting door geleidelijke schrapping van de 45%-schijf 0 -955 -955 -955 -955
Totaal 0 -955 -955 -955 -955
  2020 2021 2022 2023 2024
Werken moet lonen
101 Extra netto voor wie werkt of gewerkt heeft. -4995 -4995 -4995 -4995 -4995
102 Eén sociaal statuut voor wie werkt of gewerkt heeft. De pensioenen van zelfstandigen gaan fors omhoog. -19 -85 -87 -89 -93
Totaal -5014 -5080 -5082 -5084 -5088
Iedereen aan de slag
201 55-plussers tellen mee, ook op de arbeidsmarkt. We zorgen ervoor dat mensen ook effectief langer kunnen werken. (Effect werkgeverszijde) -5 -10 -16 -22 -28
202 55-plussers tellen mee, ook op de arbeidsmarkt. We zorgen ervoor dat mensen ook effectief langer kunnen werken. (Effect werknemerszijde) -10 -20 -31 -41 -52
203 Elke werknemer krijgt de mogelijkheid om gedurende de loopbaan minstens 2 jaar een opleiding te volgen. -11 -23 -35 -48 -62
204 We zorgen voor meer én betaalbare kinderopvang, in alle vormen. We verdriedubbelen de fiscale aftrek voor kinderen jonger dan drie jaar. -133 -133 -133 -133 -133
205 We zorgen voor meer én betaalbare kinderopvang, in alle vormen. We verhogen het aantal inkomensgerelateerde plaatsen en opvang met ruime openingsuren. 0 -38 0 -38 0
206 Zelfstandigen krijgen recht op een werkloosheidsuitkering. -63 -63 -63 -63 -63
207 We belonen OCMW's die mensen met een leefloon sneller aan werk helpen. 0 0 0 0 0
Totaal -222 -287 -278 -345 -338
Klimaat
301 Het btw-tarief op sloop- en heropbouw daalt van 21% naar 6%. -122 -122 -122 -122 -122
302 Het btw-tarief op energiezuinige investeringen bij nieuwbouw daalt van 21% naar 6%. -102 -102 -102 -102 -102
303 We stimuleren deelmobiliteit door het btw-tarief op abonnementen en tickets algemeen te verlagen van 21% naar 6%. -3 -3 -3 -3 -3
304 We investeren minimum 100 miljoen in een klimaatinnovatiefonds. Tegenover elke euro van de overheid staat minstens een euro van private investeerders. -100 0 0 0 0
Totaal -327 -227 -227 -227 -227
We laten niemand achter
401 We investeren fors om de wachtlijsten van personen met een handicap weg te werken. -88 -88 -72 -82 -31
Totaal -88 -88 -72 -82 -31
  2020 2021 2022 2023 2024
Réduction des dépenses publiques
101 Limiter le droit à la sécurité sociale pleine et entière à deux ans de résidence préalable et effective 341 341 341 341 341
102 Suppression des droits au revenu d'intégration et aux allocations de chômage pour les étrangers non européens sur le territoire qui constituent une charge déraisonnable pour le pays 190 190 190 190 190
103 Suppression du Sénat 9 9 9 9 9
104 Suppression de la Communauté française - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement 149 149 149 149 149
105 Suppression de la Communauté française - volet investissements 75 75 75 75 75
106 Réduction du nombre total de ministres à 25 - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement 7 7 7 7 7
107 Réduction du nombre de ministres à 25 - volet investissements 0 0 0 0 0
108 Limitation du nombre de collaborateurs de cabinets ministériels à 25 - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement 74 75 77 78 79
109 Limitation du nombre de collaborateurs de cabinets ministériels à 25 - volet investissements 4 4 4 4 4
110 Réduction du nombre de Députés au Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale à 40 - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement 16 16 16 16 17
111 Réduction du nombre de Députés au Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale à 40 - volet investissements 1 1 1 1 1
112 Privatisation de la RTBF - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement 365 365 374 378 382
113 Privatisation de la RTBF - volet investissements 24 51 65 46 20
114 Privatisation de la RTBF - volet recettes des ventes (recettes publicitaires) -86 -88 -84 -87 -87
115 Privatisation de la RTBF - volets Recettes de la privatisation & Reprise de la dette par le secteur privé 162 0 0 0 0
116 Réduction des transferts de coopération avec l'étranger à 0,5% du PIB 485 485 485 485 485
117 Suppression des subsides directs et indirects à la presse (audiovisuel et médias) 294 294 294 294 294
118 Suppression de la dotation à BPost pour acheminer les journaux en dessous du coût réel 170 170 170 170 170
Totaal 2279 2145 2174 2157 2136
Réduction des impôts et charges
201 Trois premiers emplois sans charges sociales -26 -59 -97 -140 -187
202 Suppression des cotisations sociales pendant deux ans pour les nouveaux indépendants -327 -555 -555 -555 -555
203 Réduction progressive et linéaire des autres charges sociales de 10 % sur 10 ans avec suppression de tous les autres systèmes d'aides -1342 -2647 -3971 -5294 -6618
204 Suppression de toutes les autres réductions de charges de toute nature (solde) 1055 2100 3153 4207 5261
205 Réforme de l'IPP: 0% d'impôts sur les premiers 14.000€ de revenus; taux maximum de 40%; suppression de niches fiscales; globalisation de revenus -4754 -4754 -4754 -4754 -4754
206 Suppression des droits de succession -1113 -1113 -1113 -1113 -1113
207 Taux d'impôts des sociétés unique à 15 % avec suppression de certaines niches fiscales (intérêts notionnels, …) 0 0 0 0 0
Totaal -6506 -7028 -7337 -7648 -7966
Renforcement des missions régaliennes et de leur efficacité
301 Revalorisation de 100 € mensuels des basses pensions (-1300 €/mois) -1069 -1069 -1069 -1069 -1069
302 Chèque Sport pour les jeunes de 250€ par an pour favoriser la santé et le bien-être -175 -175 -175 -175 -175
303 Augmentation du budget de la Justice - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement -60 -60 -60 -60 -60
304 Augmentation du budget de la Police - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement -77 -77 -77 -77 -77
305 Augmentation du budget de la Police - volet investissements -23 -23 -23 -23 -23
306 Augmentation du budget de la Sûreté de l'Etat - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement -45 -45 -45 -45 -45
307 Augmentation du budget de la Sûreté de l'Etat - volet investissements -5 -5 -5 -5 -5
308 Augmentation du budget de la Défense d'environ 0,1% du PIB chaque année pour atteindre la norme OTAN -200 -200 -200 -200 -200
Totaal -1654 -1654 -1654 -1654 -1654
Neutralité de l'État dans les politiques énergétiques
401 Prolongation de 4 réacteurs nucléaires en plus de l'évolution prévue des capacités des centrales au gaz et des énergies renouvelables 0 0 0 0 0
Totaal 0 0 0 0 0
  2020 2021 2022 2023 2024
Priorités sociales
101 Rembourser intégralement les consultations et visites à domicile des médecins généralistes pour tout le monde -190 -190 -190 -190 -190
102 Rembourser intégralement les consultations de dentisterie générale pour les adultes -113 -113 -113 -113 -113
103 Fournir un repas chaud gratuit à tous les élèves fréquentant l’enseignement maternel et fondamental en Fédération Wallonie-Bruxelles -22 -68 -100 -131 -150
104 Supprimer la limitation dans le temps des allocations d’insertion -15 -31 -48 -65 -71
105 Ramener à 65 ans l’âge légal de la pension 0 0 0 0 0
106 Modifier les critères permettant de partir en pension anticipée, les ramenant à 60 ans et 40 années de condition de carrière -622 -1418 -1625 -1660 -1684
107 Octroyer une indemnité aux travailleurs indépendants dès le premier jour de maladie -11 -11 -11 -11 -11
Totaal -973 -1831 -2087 -2170 -2219
Pouvoir d'achat
201 Réduire la TVA sur l’électricité de 21% à 6% -729 -729 -729 -729 -729
202 Amener à 1.500 euros net par mois les pensions minimales (en cas de carrière complète) -3242 -3242 -3242 -3242 -3242
203 Augmentation des allocations sociales au seuil de pauvreté -1248 -1248 -1248 -1248 -1248
Totaal -5219 -5219 -5219 -5219 -5219
Services publics
301 Recruter 3.000 policiers supplémentaires -180 -180 -180 -180 -180
302 Augmenter structurellement les moyens de la Justice - recrutement et frais de personnel -120 -120 -120 -120 -120
303 Augmenter structurellement les moyens de la Justice - aide juridique -35 -35 -35 -35 -35
304 Augmenter structurellement les moyens de la Justice - infrastructure -45 -45 -45 -45 -45
305 Augmenter structurellement la dotation de la SNCB - investissement -150 -150 -150 -150 -150
306 Augmenter structurellement la dotation d'Infrabel - investissement -350 -350 -350 -350 -350
307 Augmenter structurellement la dotation de la SNCB et d’Infrabel - recrutement de personnel, digitalisation et politique tarifaire -250 -250 -250 -250 -250
Totaal -1130 -1130 -1130 -1130 -1130
Ecosocialisme
401 Adopter un programme de rénovation énergétique des logements bruxellois et wallons -250 -250 -250 -250 -250
Totaal -250 -250 -250 -250 -250
Fiscalité
501 Imposer une globalisation des revenus 1753 1753 1753 1753 1753
502 Stock-options : taxation de la valeur sous-jacente des actions  0 0 0 0 0
503 Lutter contre la fraude fiscale 200 275 350 425 500
504 Renforcement de l'Inspection Spéciale des Impôts dans le cadre de la lutte contre la fraude fiscale -6 -6 -6 -6 -6
Totaal 1947 2022 2097 2172 2247
  2020 2021 2022 2023 2024
Terugbrengen van de pensioenleeftijd van 67 naar 65 jaar | Retour de l'âge légal de la pension de 67 à 65 ans
101 Terugbrengen van de pensioenleeftijd van 67 naar 65 jaar | Retour de l'âge légal de la pension de 67 à 65 ans 0 0 0 0 0
Totaal 0 0 0 0 0
Goedkopere geneesmiddelen via het kiwimodel | Les médicaments hors brevet moins chers via le modèle kiwi
201 Goedkopere geneesmiddelen via het kiwimodel | Les médicaments hors brevet moins chers via le modèle kiwi 325 325 325 325 325
Totaal 325 325 325 325 325
Gratis naar de huisarts | Consultation gratuite chez le généraliste
301 Gratis naar de huisarts | Consultation gratuite chez le généraliste -190 -190 -190 -190 -190
Totaal -190 -190 -190 -190 -190
  2020 2021 2022 2023 2024
Pensioenen
101 Verhoging minimumpensioenen -194 -392 -596 -806 -1022
102 Vervroegd pensioen is mogelijk vanaf 42 jaar loopbaan zonder leeftijdsvoorwaarde; invoering pensioenbonus voor wie langer dan 42 jaar werkt. -263 -580 -629 -639 -679
103 Geleidelijke verhoging vervangingsratio voor alleenstaande pensioenen 0 -11 -32 -64 -107
104 Verhoging van het plafond werknemerspensioen 0 0 0 0 -1
105 Hervorming fiscale ondersteuning derde pijler 0 0 0 100 200
106 Verhoging solidariteitsbijdrage van de hoogste pensioenen 0 159 339 516 718
Totaal -457 -824 -918 -893 -891
Zorg en welzijn
201 Terugbetaling eerstelijnspsychologie -260 -260 -260 -260 -260
202 Verhoogde terugbetaling tandzorg, brillen, lenzen en hoorapparaten -114 -228 -342 -456 -570
203 Gratis eerste lijn -109 -109 -109 -109 -109
204 Extra personeel in de zorg -100 -200 -300 -400 -500
205 Efficiëntiewinsten gezondheidszorg 60 120 180 240 300
206 Wegwerken wachtlijst jeugdhulp en pleegzorg -47 -95 -142 -190 -237
207 Maximumfactuur in de residentiele ouderenzorg -45 -45 -45 -45 -45
208 Wegwerken achterstand zorgzwaartefinanciering -24 -48 -71 -95 -119
209 Achterstand wegwerken in de thuiszorg -37 -37 -37 -37 -37
210 Wegwerken achterstand Persoonsvolgende Financiering -322 -444 -566 -688 -810
211 Meer inzetten op preventief gezondheidsbeleid: naar inzet van 200 miljoen. -26 -52 -79 -105 -131
212 Gratis kinderopvang voor 1 dag per week in eerste levensjaar en 2 dagen per week vanaf het tweede levensjaar -34 -68 -101 -135 -169
Totaal -1057 -1465 -1872 -2280 -2687
Loon naar werk
301 Optrekken belastingvrije som in de personenbelasting -7393 -8996 -10032 -11004 -11841
302 Fiscale werkbonus verhogen -55 -55 -112 -112 -169
303 Verlaging werkgeversbijdrage op lage lonen, gekoppeld aan optrekken van het minimumloon -842 -1169 -1169 -1450 -1450
304 Verhogen loonmarge door aanpassing wet van '96 0 0 0 0 0
305 Verhoging van het minimumloon via sociaal overleg, parallel met verlaging van de werkgeversbijdrage 0 0 0 0 0
306 Aanpassing sociale werkbonus -207 -320 -320 -374 -374
307 Structurele loonlastenverlaging gericht op de laagste lonen 0 0 -140 -140 -140
Totaal -8497 -10540 -11773 -13080 -13974
Betaalbaar en energiezuinig wonen
401 Verlaging transactiekosten bij aankoop gezinswoning: afschaffing registratierechten -640 -640 -640 -640 -640
402 Verlaging transactiekosten bij aankoop gezinswoning: uitdoving woonbonus 0 97 188 274 355
403 BTW op elektriciteit verlagen van 21% naar 6% -729 -729 -729 -729 -729
404 Uitbreiding sociaal tarief elektriciteit en aardgas 0 -161 -161 -161 -161
405 Extra investeringen in sociale huisvesting -880 -880 -880 -880 -880
Totaal -2249 -2313 -2222 -2136 -2055
Financiering
501 Inkomsten uit financieel vermogen in grondslag personenbelasting 5880 5880 5880 5880 5880
502 Voordelen alle aard worden gewaardeerd tegen werkelijke waarde (excl. salariswagens): stockoptions, onroerend goed 426 426 426 426 426
503 Kaaimantaks uitbreiden 150 150 150 150 150
504 Verbreding belastbare basis multinationals in vennootschapsbelasting 580 1160 1740 1740 1740
505 Terugbetaling van de professionele diesel afschaffen 486 486 486 486 486
506 Afschaffen fiscale bevoordeling salariswagens en tankkaarten:personenbelasting 360 719 1079 1439 1798
507 Afschaffen fiscale bevoordeling salariswagens en tankkaarten: werknemersbijdragen 58 119 178 238 297
508 Afschaffen fiscale bevoordeling salariswagens en tankkaarten: werkgeversbijdragen 58 116 175 233 291
509 Spitsheffing op snelwegen rond Brussel (GEN zone), Antwerpen en Gent 0 0 489 489 489
510 Spitsheffing op snelwegen rond Brussel (GEN zone), Antwerpen en Gent: administratiekosten 0 0 -100 -100 -100
511 Vermindering uitgaven overheid: personeel en werkingskosten 352 704 1058 1410 1762
512 Vermindering uitgaven overheid: investeringen 110 217 326 435 544
513 Vermindering uitgaven overheid: subsidies 149 300 449 600 750
514 Opvoeren fiscale en sociale fraudebestrijding: BTW 26 52 79 105 131
515 Opvoeren fiscale en sociale fraudebestrijding: Personenbelasting 74 149 223 298 372
516 Opvoeren fiscale en sociale fraudebestrijding: Vennootschapsbelasting 75 149 223 297 372
Totaal 8785 10627 12861 14125 15388
  2020 2021 2022 2023 2024
Rechtvaardige belastingen (splitsing fiscaliteit, koopkracht en zuurstof voor bedrijven)
101 Verlaging BTW op elektriciteit en gas -1113 -1113 -1113 -1113 -1113
102 Correctere inning BTW 2000 2000 2000 2000 2000
103 Correctere inning BTW - bijkomende personeelsuitgaven in kader fraudebestrijding -100 -100 -100 -100 -100
104 Correctere inning BTW: investering in kader fraudebestrijding -100 -100 -100 -100 -100
105 Wegenvignet buitenlands verkeer 107 107 107 107 107
106 Verlagen personenbelasting -9560 -9560 -9560 -9560 -9560
107 Verlagen vennootschapsbelasting -877 -877 -877 -877 -877
108 Afschaffing Notionele Intrest Aftrek (NIA) 79 130 130 130 130
Totaal -9564 -9513 -9513 -9513 -9513
Betere en betaalbare sociale zekerheid (splitsing sociale zekerheid en sterke pensioenen)
201 Beperking werkloosheid in de tijd 821 821 821 821 821
202 Verhogen pensioenen tot € 1500 bij effectieve loopbaan van 40 jaar -1604 -1604 -1604 -1604 -1604
203 Besparen op hoogste ambtenarenpensioenen 727 812 900 997 1093
204 Pensioenen buitenland verminderen 98 98 98 98 98
205 Halftijds opvoedersloon -448 -448 -448 -448 -448
206 Wachttijd toegang kinderbijslag voor niet-EU-burgers 157 159 160 161 162
207 Kinderbijslag voor kinderen die in het buitenland verblijven verminderen (in de EU) of stoppen (buiten de EU) 19 19 19 19 19
208 Schrappen voordeel bijdragen voetballers: werkgeversbijdragen 50 50 50 50 50
209 Schrappen voordeel bijdragen voetballers: werknemersbijdragen 20 20 20 20 20
210 Aanpak fiscale en sociale fraude: werkgeversbijdragen 36 36 36 36 36
211 Aanpak fiscale en sociale fraude: personenbelasting en werknemersbijdragen 157 157 157 157 157
212 Aanpak fiscale en sociale fraude: RVA uitkeringen 40 40 40 40 40
213 Aanpak fiscale en sociale fraude - vennootschapsbelasting 770 770 770 770 770
214 Aanpak fiscale en sociale fraude: lonen en aankoop van goederen en diensten -100 -100 -100 -100 -100
215 Zorg: Afbouw wachtlijsten en maximumfactuur -897 -897 -897 -897 -897
216 Afbouw wachtlijsten sociale woningen voor niet-vreemdelingen -102 -102 -102 -102 -102
217 Verhoging minimale sociale uitkeringen tot armoedegrens voor zij die de wachttijd doorlopen hebben -1248 -1248 -1248 -1248 -1248
Totaal -1505 -1418 -1329 -1231 -1133
Immigratiestop en aparte sociale zekerheid
301 Inburgering en integratie betalend 76 76 76 76 76
302 Schrappen pro-Deoadvocaten asiel 8 8 8 8 8
303 Stoppen islamisering 8 8 8 8 8
304 Minder nood aan sociale woningen 233 233 233 233 233
305 Wachttijd toegang sociale zekerheid en sociale bijstand 1523 1523 1523 1523 1523
Totaal 1849 1849 1849 1849 1849
Besparen op het politiek systeem
401 Verminderen dotatie monarchie, Senaat en Kamer: lonen en aankoop van goederen en diensten 119 119 119 119 119
402 Verminderen dotatie monarchie, Senaat en Kamer: deel overdrachten naar ivzw's 18 18 18 18 18
403 Verminderen Vlaams Parlement: lonen en aankoop van goederen en diensten 10 10 10 10 10
404 Verminderen Vlaams Parlement- - deel overdracht naar vzw's 2 2 2 2 2
405 Schrappen subsidie krantenbezorging 170 170 170 170 170
406 Schrappen subsidies cultuursector 12 12 12 12 12
407 Schrappen dotatie VRT: deel lonen en werkingskosten 423 423 423 423 423
408 Schrappen dotatie VRT: deel investeringen 24 24 24 24 24
409 Schrappen dotatie VRT: verkoop van goederen en diensten -177 -177 -177 -177 -177
410 Besparen administratiekosten vakbonden en ziekenfondsen: lonen en aankopen goederen en diensten 297 297 297 297 297
Totaal 899 899 899 899 899
Investeren in de toekomst
501 Verkoop overheidsparticipaties 136 136 136 136 136
502 Openhouden 3 nucleaire reactoren, uitfaseren bestaande gascentrales, geen investering in nieuwe gascentrales en bijkomend investeren in zonnepanelen -136 -136 -136 -136 -136
503 Veiligheid (politie en justitie): lonen en aankopen goederen en diensten -1000 -1000 -1000 -1000 -1000
504 Mobiliteit en infrastructuur: investering in weginfrastructuur, openbaar vervoer (De Lijn) en fiets- en voetpaden -825 -825 -825 -825 -825
505 Mobiliteit en infrastructuur - investering in de NMBS -175 -175 -175 -175 -175
506 Onderwijs: scholenbouw, opwaardering TSO - deel investeringen -400 -400 -400 -400 -400
507 Onderwijs (scholenbouw, opwaardering TSO): lonen en aankopen goederen en diensten -600 -600 -600 -600 -600
Totaal -3000 -3000 -3000 -3000 -3000
  2020 2021 2022 2023 2024
No records
  2020 2021 2022 2023 2024
No records

Hoe moeten de tabellen met de budgettaire impulsen worden geïnterpreteerd? 

In het kader van DC2019 treden de maatregelen in werking tussen 1 januari 2020 en 1 januari 2024. De cijfers in de tabellen verwijzen naar de jaarlijkse budgettaire impuls van de maatregelen uitgedrukt in miljoen euro. Een positief cijfer beantwoordt aan een daling van de uitgaven of een stijging van de ontvangsten; een negatief cijfer stemt overeen met een stijging van de uitgaven of een daling van de ontvangsten. De bedragen kunnen door de jaren heen verschillen als de modaliteiten van de maatregel evolueren in de tijd. 

De budgettaire impuls van elke maatregel, initieel aangeleverd door de partij, werd door het Federaal Planbureau (FPB) geverifieerd:

  •  de budgettaire impuls kon door het FPB worden gevalideerd,
  •  de budgettaire impuls kon niet worden gevalideerd door het FPB om technische redenen of wegens het ontbreken van gegevens.

Om de budgettaire impulsen te berekenen, heeft het FPB gebruikgemaakt van alle instrumenten, methoden en gegevens die tot zijn beschikking staan.

Definities

Budgettaire impuls: Het betreft de budgettaire impact van de maatregel voordat hij zijn geïnduceerde effecten produceert. De impact kan positief (daling van de uitgaven of stijging van de ontvangsten), negatief (stijging van de uitgaven of daling van de ontvangsten) of nul zijn (geen impact). De budgettaire impuls wordt uitgedrukt in prijzen en volgens de socio-demografische situatie van het jaar 2019, en dat voor elk van de jaren van de legislatuur.

Maatregelen in de modellen

 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
101Investissement dans la recherche
 -----
102Investissement dans le matériel numérique pour les établissements d'enseignement obligatoire
 -----
103Droit à la formation pour les travailleurs (compte formation)
 ------
104Renforcement de la quotité exemptée d'impôt pour enfants à charge
 ----
105Allongement de la durée du congé de maternité et de paternité
 -----
106Réforme des milieux d'accueil des enfants
 ------
107Refinancement de l'enseignement supérieur (infrastructure)
 -----
108Refinancement de l'enseignement supérieur (budget des établissements)
 ------
109Investissements pour le Pacte pour un Enseignement d'Excellence (infrastructure)
 -----
110Investissements pour le Pacte pour un Enseignement d'Excellence (personnel)
 ------
201Réduction de la TVA sur les verres de lunettes
 -----
202Relèvement des plafonds des pensions du 1er pilier
 -----
203Individualisation des droits sociaux par la suppression du statut de cohabitant
 ----
301Crédit d'impôts pour bas et moyens salaires dirigés vers les indépendants et fonctionnaires
 -----
302Renforcement du bonus à l'emploi
 ----
303Relèvement de la quotité exonérée d'impôt à 10.000 €
 ----
304Relancement du Plan d'embauche Win-Win
 ------
305Réduction des cotisations sociales sur les bas salaires
 ------
306Augmentation de l'allocation de garantie de revenus pour les travailleurs à temps partiel
 -----
307Taxe GAFA (Google, Apple, Facebook, and Amazon)
 ------
308Taxe sur les transactions financières
 ------
309Suppression de la défiscalisation des prestations de 500 euros par mois
 ------
310Lutte contre la fraude fiscale (impôts des sociétés)
 ------
311Lutte contre la fraude fiscale (impôts des personnes physiques)
 ------
312Lutte contre la fraude fiscale (TVA)
 ------
401Investissements dans la mobilité en Wallonie (plan FAST et refinancement des TEC)
 -----
402Réduction de la TVA pour les nouvelles constructions passives
 ------
403Doublement des primes à l'isolation
 ------
404Introduction d'une vignette routière avec réforme de la taxe de circulation et de la taxe de mise en circulation pour un impact budgétaire neutre pour les ménages belges
 ------
405Taxation du kérosène et fiouls lourds (avions et bateaux)
 ------
406Introduction d'un mécanisme européen d'ajustement aux frontières (droits de douane adaptés en fonction de critères environnementaux, sanitaires, sociaux)
 ------
407Investissements dans le rail ferroviaire (SNCB)
 ------
408Investissements dans le rail ferroviaire (Infrabel)
 -----
409Investissements dans la mobilité à Bruxelles (STIB et infrastructures pour vélo)
 -----
410Investissements pour l'isolation de bâtiments d'intérêt public et collectivités (écoles, espaces culturels, ...)
 -----
411Economie circulaire: Réduction de la TVA pour les activités de réparation
 -----
412Economie circulaire: Déduction d'impôts partielle du coût de main d'œuvre pour les activités de réparation effectuées
 ----
501Augmentation des effectifs dans la police
 ------
502Investissements dans la justice (infrastructure)
 -----
503Investissements dans la justice (personnel)
 ------
504Soutien aux médiations familiales
 ------
505Diminution des frais de fonctionnement dans les prisons suite à la réduction de la population carcérale
 ------
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
101Opkrikken federale publieke investeringen: energierenovatie publieke gebouwen, gerechtsgebouwen, openbaar vervoer
 -----
102Opkrikken Vlaamse publieke investeringen: energierenovatie publieke gebouwen, scholen en zorg, verkeers- en haveninfrastructuur, openbaar vervoer
 -----
103Extra middelen voor de bouw van sociale woningen
 ------
201Verhoging van minimale uitkeringen bij werkloosheid, thematisch verlof, tijdskrediet en loopbaanonderbreking
 ----
202Uitbreiding van de forfaitaire aftrek voor beroepskosten voor werknemers
 ----
203Verlagen van de werknemersbijdragen via het uitbreiden van de werkbonus
 ----
204Verlaging van de werkgeversbijdragen via het optrekken van de lageloongrens
 ------
205Verhoging van de minimumpensioenen
 -----
206Verhogen van de inkomensgarantie voor ouderen (IGO)
 -----
207Verhogen van de tegemoetkoming aan gehandicapten
 -----
208Verhogen van het leefloon
 ----
209Sterkere focus Vlaamse doelgroepkortingen op laaggeschoolde jongeren
 ------
210Verlaging leeftijdsvoorwaarde voor een zachte landingsbaan met een werklastvermindering met 1/5e van 60 naar 55 jaar: werkgeversbijdrage
 ------
211Verlaging leeftijdsvoorwaarde voor een zachte landingsbaan met een werklastvermindering met 1/5e van 60 naar 55 jaar: werknemersbijdrage
 ------
212Uitbreiding van het systeem duaal leren naar alle arbeidsmarktgerichte opleidingen in het secundair onderwijs, hoger onderwijs en volwassenonderwijs
 ------
213Invoering van een variant op de Individuele Beroepsopleiding (IBO-T), de IBO-T² met naast taalondersteuning op de werkvloer 1 dag per week Nederlandse taalles
 ------
214Verhoging van het vrijgestelde bedrag aan arbeidsinkomen voor personen met een handicap met een integratietegemoetkoming
 -----
215Verlenging RSZ-vrijstelling voor de aanwerving van de eerste werknemer en voorzien van de automatische toekenning ervan
 ------
216Extra impuls voor de sociale economie
 ------
301Verdubbeling van het belastingkrediet voor kinderen ten laste
 ----
302Uitbreiding belastingvermindering voor kinderoppas
 -----
303Verhoging toeslag op belastingvrije som voor grootouders en broers/zussen ten laste ouder dan 65 jaar
 -----
304Extra middelen voor onderwijs
 ------
305Extra middelen voor kinderopvang en jeugdhulp
 ------
306Extra middelen voor langdurige zorg
 ------
401Invoeren kilometerheffing lichte vracht
 -----
402Werkingskosten kilometerheffing lichte vracht
 ------
403Taks op vliegtickets
 -----
501Extra middelen politie: werkingsmiddelen
 ------
502Extra middelen politie: investeringen
 -----
503Extra middelen justitie: werkingsmiddelen
 ------
504Extra middelen justitie: investeringen
 -----
505Extra middelen justitie: vergoedingen (o.m. juridische bijstand)
 ------
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
101Augmentation de la quotité exonérée d'impôt jusqu'à 13.670 euros (par paliers successifs de 10.000 euros et 12.000 euros)
 ----
201Substitution des allocations de remplacement de revenus (personnes handicapées) et revenu d'intégration en une allocation d’un minimum de 1.300 euros
 ----
301Gratuité du matériel pédagogique lié au projet scolaire dans l'enseignement primaire en Fédération Wallonie-Bruxelles
 ------
401Correction de la norme KUL à concurrence de la hausse démographique
 ------
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
101Investissements pour la mobilité (SNCB)
 ------
102Investissements pour la mobilité (Infrabel, TEC et STIB)
 -----
103Alliances emploi-environnement : isolation et rénovation des maisons et bâtiments (Wallonie et Bruxelles, privé et tertiaire)
 ------
104Alliances emploi-environnement : isolation et rénovation des maisons et bâtiments (Wallonie et Bruxelles, public)
 -----
105Transformation de l’avantage sur les voitures salaires (volet employé)
 ----
106Transformation de l’avantage sur les voitures salaires (volet employeur)
 -----
201Économie circulaire et lutte contre l'obsolescence programmée
 -----
202Déduction fiscale pour les investissements verts
 ------
203Droit passerelle pour les indépendants qui changent d'activité
 ------
204Statut simplifié indépendants
 -----
301Diminution des cotisations sociales sur les bas salaires
 ------
302Élargissement du crédit temps volontaire
 ------
401Augmentation des allocations les plus basses pour viser un dépassement du seuil de pauvreté
 ----
501Globalisation des revenus
 ------
502Crédit d'impôt pour les bas salaires
 ----
503Lutte contre la fraude fiscale – personnel spécialisé supplémentaire
 ------
504Lutte contre la fraude fiscale – investissements matériel et logiciel
 -----
505Lutte contre la fraude fiscale – Impôt des Personnes physiques et Précompte mobilier
 ------
506Lutte contre la fraude fiscale – Impôt des sociétés
 ------
507Lutte contre la fraude fiscale – TVA et Accises
 ------
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
101Optrekken van de federale sociale minimumuitkeringen tot de armoededrempel
 ----
102Terugdringen van de kinderarmoede door een gerichte maatregel voor de armste gezinnen
 -----
103We maken geneesmiddelen goedkoper door een sluismodel van openbare aanbestedingen
 -----
201Solidariteitsbijdrage van “ongezonde” werkgevers met een hoog aanhoudend niveau van ziekteverzuim
 ------
202Een op lage lonen gerichte verlaging van de werkgeversbijdragen
 -----
203Werkbonus versterken voor lage lonen en deeltijds werkenden
 ----
301Uitdoven van de ongunstige subsidie van salariswagens: deel personenbelastingen en werknemersbijdragen
 ----
302Uitdoven van de ongunstige subsidie van salariswagens: deel werkgeversbijdragen
 ------
303Een belastingkrediet voor alle werknemers dat varieert naargelang de woon-werkafstand (het mobiliteitsbudget)
 ---
304Invoeren van een luchtvaartheffing om de oneerlijke fiscale behandeling van de luchtvaartsector te compenseren.
 -----
305Investeringen in het spoor - infrabel
 -----
306investeringen in het spoor - NMBS
 ------
307Afschaffing forfaitaire belastingen: Belasting op de inverkeerstelling (BIV)
 ----
308Afschaffing forfaitaire belastingen: verkeersbelasting gezinnen
 ----
309Afschaffing forfaitaire belastingen: verkeersbelasting bedrijven
 ------
310Invoeren slimme kilometerheffing
 ----
311Afschaffen terugbetaling professionele diesel
 -----
401Personeel: We investeren in meer controlecapaciteit, een verdere digitalisering en de opmaak van een vermogensregister. Personenbelasting+vennootschapsbelasting+BTW
 ------
402Investeringen: We investeren in meer controlecapaciteit en een verdere digitalisering en de opmaak van een vermogensregister.
 -----
403Dankzij extra personeel, meer opleidingen en investeringen en betere regelgeving krijgen we een betere inning van de personenbelasting
 ------
404Dankzij extra personeel, meer opleidingen en investeringen en betere regelgeving krijgen we een betere inning van de vennootschapsbelasting
 ------
405Dankzij extra personeel, meer opleidingen en investeringen en betere regelgeving krijgen we een betere inning van de BTW
 ------
501Snelle ontwikkeling van nieuwe offshore windparken
 -----
502Energiezuinig maken van ons gebouwenpark (residentieel en niet-residentieel)
 ------
503Doorstoot van wind op land en zonne-energie
 ----
504Invoeren van een geleidelijk oplopende koolstofheffing voor alle sectoren, zonder uitzonderingen voor de grootste vervuilers
 -----
505Investeren in O&O van bedrijven
 -----
506Investeren in O&O van universiteiten
 -----
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
101Application d'un abattement forfaitaire d'un montant de 500 euros sur le précompte immobilier sur la maison d'habitation en Région bruxelloise
 ------
102Application d'un abattement forfaitaire d'un montant de 500 euros sur le précompte immobilier sur la maison d'habitation en Région wallonne
 ------
103Suppression de la prime Be Home en Région bruxelloise
 ------
201Relèvement de la quotité de revenus exemptée d'impôt à 13 500 euros avec application des tranches actuelles à l'IPP sur la quotité exemptée
 ----
301Extension de l'application des titres-services à la garde et au transport des enfants en Région bruxelloise
 ------
302Extension de l'application des titres-services à la garde et au transport des enfants en Région wallonne
 ------
401Suppression des cotisations sociales patronales sur le premier emploi et les deux suivants sur la totalité du salaire
 ------
501Octroi d'un complément de pension annuel de 300 euros nets par année prestée à partir de la date à laquelle le travailleur peut prendre sa pension
 ------
502Mise en place de la pension à mi-temps
 ------
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
101We houden na 2025 2GW aan kerncentrales open
 -----
201Beperken van de werkloosheid in de tijd
 ----
202Versterkte degressiviteit van de werkloosheidsuitkering
 ----
203Verhoging van het leefloon voor mensen met een arbeidsverleden
 ----
204Geen nieuwe instroom meer in het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT)
 -----
205Geen nieuwe instroom meer in de verschillende uittredestelsels in de publieke sector
 ------
301Verhoging van de inkomensgarantie voor ouderen (IGO) tot de armoedegrens
 -----
302Verhoging van de pensioenen onder €1.500 voor effectieve loopbanen >= 35 jaar
 -----
303Afbouw belastingvermindering voor hoge pensioenen
 -----
304Verhoging van de minimumpensioenen
 -----
401Behoud van de groeinorm in de gezondheidszorg op 1,5% boven de inflatie
 ------
501Verlaging van de personenbelasting door geleidelijke schrapping van de 45%-schijf
 ----
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
101Extra netto voor wie werkt of gewerkt heeft.
 ----
102Eén sociaal statuut voor wie werkt of gewerkt heeft. De pensioenen van zelfstandigen gaan fors omhoog.
 -----
20155-plussers tellen mee, ook op de arbeidsmarkt. We zorgen ervoor dat mensen ook effectief langer kunnen werken. (Effect werkgeverszijde)
 ------
20255-plussers tellen mee, ook op de arbeidsmarkt. We zorgen ervoor dat mensen ook effectief langer kunnen werken. (Effect werknemerszijde)
 ------
203Elke werknemer krijgt de mogelijkheid om gedurende de loopbaan minstens 2 jaar een opleiding te volgen.
 ------
204We zorgen voor meer én betaalbare kinderopvang, in alle vormen. We verdriedubbelen de fiscale aftrek voor kinderen jonger dan drie jaar.
 -----
205We zorgen voor meer én betaalbare kinderopvang, in alle vormen. We verhogen het aantal inkomensgerelateerde plaatsen en opvang met ruime openingsuren.
 -----
206Zelfstandigen krijgen recht op een werkloosheidsuitkering.
 ------
207We belonen OCMW's die mensen met een leefloon sneller aan werk helpen.
 ------
301Het btw-tarief op sloop- en heropbouw daalt van 21% naar 6%.
 ------
302Het btw-tarief op energiezuinige investeringen bij nieuwbouw daalt van 21% naar 6%.
 ------
303We stimuleren deelmobiliteit door het btw-tarief op abonnementen en tickets algemeen te verlagen van 21% naar 6%.
 -----
304We investeren minimum 100 miljoen in een klimaatinnovatiefonds. Tegenover elke euro van de overheid staat minstens een euro van private investeerders.
 ------
401We investeren fors om de wachtlijsten van personen met een handicap weg te werken.
 ------
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
101Limiter le droit à la sécurité sociale pleine et entière à deux ans de résidence préalable et effective
 -----
102Suppression des droits au revenu d'intégration et aux allocations de chômage pour les étrangers non européens sur le territoire qui constituent une charge déraisonnable pour le pays
 -----
103Suppression du Sénat
 ------
104Suppression de la Communauté française - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement
 ------
105Suppression de la Communauté française - volet investissements
 -----
106Réduction du nombre total de ministres à 25 - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement
 ------
107Réduction du nombre de ministres à 25 - volet investissements
 -----
108Limitation du nombre de collaborateurs de cabinets ministériels à 25 - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement
 ------
109Limitation du nombre de collaborateurs de cabinets ministériels à 25 - volet investissements
 -----
110Réduction du nombre de Députés au Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale à 40 - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement
 ------
111Réduction du nombre de Députés au Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale à 40 - volet investissements
 -----
112Privatisation de la RTBF - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement
 ------
113Privatisation de la RTBF - volet investissements
 ------
114Privatisation de la RTBF - volet recettes des ventes (recettes publicitaires)
 ------
115Privatisation de la RTBF - volets Recettes de la privatisation & Reprise de la dette par le secteur privé
 ------
116Réduction des transferts de coopération avec l'étranger à 0,5% du PIB
 ------
117Suppression des subsides directs et indirects à la presse (audiovisuel et médias)
 ------
118Suppression de la dotation à BPost pour acheminer les journaux en dessous du coût réel
 -----
201Trois premiers emplois sans charges sociales
 ------
202Suppression des cotisations sociales pendant deux ans pour les nouveaux indépendants
 -----
203Réduction progressive et linéaire des autres charges sociales de 10 % sur 10 ans avec suppression de tous les autres systèmes d'aides
 ------
204Suppression de toutes les autres réductions de charges de toute nature (solde)
 ------
205Réforme de l'IPP: 0% d'impôts sur les premiers 14.000€ de revenus; taux maximum de 40%; suppression de niches fiscales; globalisation de revenus
 ----
206Suppression des droits de succession
 ------
207Taux d'impôts des sociétés unique à 15 % avec suppression de certaines niches fiscales (intérêts notionnels, …)
 ------
301Revalorisation de 100 € mensuels des basses pensions (-1300 €/mois)
 -----
302Chèque Sport pour les jeunes de 250€ par an pour favoriser la santé et le bien-être
 ------
303Augmentation du budget de la Justice - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement
 ------
304Augmentation du budget de la Police - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement
 ------
305Augmentation du budget de la Police - volet investissements
 -----
306Augmentation du budget de la Sûreté de l'Etat - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement
 ------
307Augmentation du budget de la Sûreté de l'Etat - volet investissements
 -----
308Augmentation du budget de la Défense d'environ 0,1% du PIB chaque année pour atteindre la norme OTAN
 -----
401Prolongation de 4 réacteurs nucléaires en plus de l'évolution prévue des capacités des centrales au gaz et des énergies renouvelables
 -----
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
101Rembourser intégralement les consultations et visites à domicile des médecins généralistes pour tout le monde
 -----
102Rembourser intégralement les consultations de dentisterie générale pour les adultes
 -----
103Fournir un repas chaud gratuit à tous les élèves fréquentant l’enseignement maternel et fondamental en Fédération Wallonie-Bruxelles
 -----
104Supprimer la limitation dans le temps des allocations d’insertion
 ------
105Ramener à 65 ans l’âge légal de la pension
 ------
106Modifier les critères permettant de partir en pension anticipée, les ramenant à 60 ans et 40 années de condition de carrière
 ------
107Octroyer une indemnité aux travailleurs indépendants dès le premier jour de maladie
 -----
201Réduire la TVA sur l’électricité de 21% à 6%
 ----
202Amener à 1.500 euros net par mois les pensions minimales (en cas de carrière complète)
 -----
203Augmentation des allocations sociales au seuil de pauvreté
 ----
301Recruter 3.000 policiers supplémentaires
 ------
302Augmenter structurellement les moyens de la Justice - recrutement et frais de personnel
 ------
303Augmenter structurellement les moyens de la Justice - aide juridique
 ------
304Augmenter structurellement les moyens de la Justice - infrastructure
 -----
305Augmenter structurellement la dotation de la SNCB - investissement
 ------
306Augmenter structurellement la dotation d'Infrabel - investissement
 -----
307Augmenter structurellement la dotation de la SNCB et d’Infrabel - recrutement de personnel, digitalisation et politique tarifaire
 ----
401Adopter un programme de rénovation énergétique des logements bruxellois et wallons
 ------
501Imposer une globalisation des revenus
 ------
502Stock-options : taxation de la valeur sous-jacente des actions 
 ------
503Lutter contre la fraude fiscale
 ------
504Renforcement de l'Inspection Spéciale des Impôts dans le cadre de la lutte contre la fraude fiscale
 ------
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
101Terugbrengen van de pensioenleeftijd van 67 naar 65 jaar | Retour de l'âge légal de la pension de 67 à 65 ans
 ------
201Goedkopere geneesmiddelen via het kiwimodel | Les médicaments hors brevet moins chers via le modèle kiwi
 -----
301Gratis naar de huisarts | Consultation gratuite chez le généraliste
 -----
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
101Verhoging minimumpensioenen
 -----
102Vervroegd pensioen is mogelijk vanaf 42 jaar loopbaan zonder leeftijdsvoorwaarde; invoering pensioenbonus voor wie langer dan 42 jaar werkt.
 -----
103Geleidelijke verhoging vervangingsratio voor alleenstaande pensioenen
 -----
104Verhoging van het plafond werknemerspensioen
 -----
105Hervorming fiscale ondersteuning derde pijler
 ------
106Verhoging solidariteitsbijdrage van de hoogste pensioenen
 -----
201Terugbetaling eerstelijnspsychologie
 -----
202Verhoogde terugbetaling tandzorg, brillen, lenzen en hoorapparaten
 -----
203Gratis eerste lijn
 -----
204Extra personeel in de zorg
 ------
205Efficiëntiewinsten gezondheidszorg
 ------
206Wegwerken wachtlijst jeugdhulp en pleegzorg
 ------
207Maximumfactuur in de residentiele ouderenzorg
 -----
208Wegwerken achterstand zorgzwaartefinanciering
 ------
209Achterstand wegwerken in de thuiszorg
 ------
210Wegwerken achterstand Persoonsvolgende Financiering
 ------
211Meer inzetten op preventief gezondheidsbeleid: naar inzet van 200 miljoen.
 ------
212Gratis kinderopvang voor 1 dag per week in eerste levensjaar en 2 dagen per week vanaf het tweede levensjaar
 -----
301Optrekken belastingvrije som in de personenbelasting
 ----
302Fiscale werkbonus verhogen
 ----
303Verlaging werkgeversbijdrage op lage lonen, gekoppeld aan optrekken van het minimumloon
 ------
304Verhogen loonmarge door aanpassing wet van '96
 ------
305Verhoging van het minimumloon via sociaal overleg, parallel met verlaging van de werkgeversbijdrage
 ----
306Aanpassing sociale werkbonus
 ----
307Structurele loonlastenverlaging gericht op de laagste lonen
 ------
401Verlaging transactiekosten bij aankoop gezinswoning: afschaffing registratierechten
 ------
402Verlaging transactiekosten bij aankoop gezinswoning: uitdoving woonbonus
 ------
403BTW op elektriciteit verlagen van 21% naar 6%
 ----
404Uitbreiding sociaal tarief elektriciteit en aardgas
 -----
405Extra investeringen in sociale huisvesting
 ------
501Inkomsten uit financieel vermogen in grondslag personenbelasting
 ------
502Voordelen alle aard worden gewaardeerd tegen werkelijke waarde (excl. salariswagens): stockoptions, onroerend goed
 ------
503Kaaimantaks uitbreiden
 ------
504Verbreding belastbare basis multinationals in vennootschapsbelasting
 ------
505Terugbetaling van de professionele diesel afschaffen
 -----
506Afschaffen fiscale bevoordeling salariswagens en tankkaarten:personenbelasting
 ----
507Afschaffen fiscale bevoordeling salariswagens en tankkaarten: werknemersbijdragen
 ----
508Afschaffen fiscale bevoordeling salariswagens en tankkaarten: werkgeversbijdragen
 ------
509Spitsheffing op snelwegen rond Brussel (GEN zone), Antwerpen en Gent
 ----
510Spitsheffing op snelwegen rond Brussel (GEN zone), Antwerpen en Gent: administratiekosten
 ------
511Vermindering uitgaven overheid: personeel en werkingskosten
 ------
512Vermindering uitgaven overheid: investeringen
 ------
513Vermindering uitgaven overheid: subsidies
 ------
514Opvoeren fiscale en sociale fraudebestrijding: BTW
 ------
515Opvoeren fiscale en sociale fraudebestrijding: Personenbelasting
 ------
516Opvoeren fiscale en sociale fraudebestrijding: Vennootschapsbelasting
 ------
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID
101Verlaging BTW op elektriciteit en gas
 ----
102Correctere inning BTW
 ------
103Correctere inning BTW - bijkomende personeelsuitgaven in kader fraudebestrijding
 ------
104Correctere inning BTW: investering in kader fraudebestrijding
 -----
105Wegenvignet buitenlands verkeer
 -----
106Verlagen personenbelasting
 ---
107Verlagen vennootschapsbelasting
 ------
108Afschaffing Notionele Intrest Aftrek (NIA)
 ------
201Beperking werkloosheid in de tijd
 ----
202Verhogen pensioenen tot € 1500 bij effectieve loopbaan van 40 jaar
 -----
203Besparen op hoogste ambtenarenpensioenen
 -----
204Pensioenen buitenland verminderen
 ------
205Halftijds opvoedersloon
 -----
206Wachttijd toegang kinderbijslag voor niet-EU-burgers
 -----
207Kinderbijslag voor kinderen die in het buitenland verblijven verminderen (in de EU) of stoppen (buiten de EU)
 ------
208Schrappen voordeel bijdragen voetballers: werkgeversbijdragen
 ------
209Schrappen voordeel bijdragen voetballers: werknemersbijdragen
 ------
210Aanpak fiscale en sociale fraude: werkgeversbijdragen
 ------
211Aanpak fiscale en sociale fraude: personenbelasting en werknemersbijdragen
 ------
212Aanpak fiscale en sociale fraude: RVA uitkeringen
 ------
213Aanpak fiscale en sociale fraude - vennootschapsbelasting
 ------
214Aanpak fiscale en sociale fraude: lonen en aankoop van goederen en diensten
 ------
215Zorg: Afbouw wachtlijsten en maximumfactuur
 ------
216Afbouw wachtlijsten sociale woningen voor niet-vreemdelingen
 ------
217Verhoging minimale sociale uitkeringen tot armoedegrens voor zij die de wachttijd doorlopen hebben
 ----
301Inburgering en integratie betalend
 ------
302Schrappen pro-Deoadvocaten asiel
 ------
303Stoppen islamisering
 ------
304Minder nood aan sociale woningen
 ------
305Wachttijd toegang sociale zekerheid en sociale bijstand
 -----
401Verminderen dotatie monarchie, Senaat en Kamer: lonen en aankoop van goederen en diensten
 ------
402Verminderen dotatie monarchie, Senaat en Kamer: deel overdrachten naar ivzw's
 ------
403Verminderen Vlaams Parlement: lonen en aankoop van goederen en diensten
 ------
404Verminderen Vlaams Parlement- - deel overdracht naar vzw's
 ------
405Schrappen subsidie krantenbezorging
 -----
406Schrappen subsidies cultuursector
 ------
407Schrappen dotatie VRT: deel lonen en werkingskosten
 ------
408Schrappen dotatie VRT: deel investeringen
 ------
409Schrappen dotatie VRT: verkoop van goederen en diensten
 ------
410Besparen administratiekosten vakbonden en ziekenfondsen: lonen en aankopen goederen en diensten
 ------
501Verkoop overheidsparticipaties
 ------
502Openhouden 3 nucleaire reactoren, uitfaseren bestaande gascentrales, geen investering in nieuwe gascentrales en bijkomend investeren in zonnepanelen
 ----
503Veiligheid (politie en justitie): lonen en aankopen goederen en diensten
 ------
504Mobiliteit en infrastructuur: investering in weginfrastructuur, openbaar vervoer (De Lijn) en fiets- en voetpaden
 -----
505Mobiliteit en infrastructuur - investering in de NMBS
 ------
506Onderwijs: scholenbouw, opwaardering TSO - deel investeringen
 -----
507Onderwijs (scholenbouw, opwaardering TSO): lonen en aankopen goederen en diensten
 ------
 HERMESQUESTEXPEDITIONHINTTYPECASTPLANETCRYSTAL SUPER GRID

Aangezien de maatregelen meerdere effecten kunnen genereren, werden verschillende modellen ingezet voor de doorrekening. Elk van de modellen heeft zijn eigen kenmerken en toepassingsgebieden en geeft een verschillende toelichting.

HERMES, QUEST, EXPEDITION, TYPECAST, HINT, PLANET, CRYSTAL SUPER GRID, zeven suggestieve namen om onze modellen aan te duiden: 

  • HERMES berekent de macro-economische impact van de maatregelen en de impact op het begrotingssaldo en de overheidsschuld,
  • QUEST wordt gebruikt om de impact op lange termijn van structurele maatregelen te simuleren,
  • EXPEDITION wordt gebruikt om de impact van de maatregelen op de verdeling van het beschikbaar inkomen te meten,
  • TYPECAST berekent voor typegevallen de verandering in het beschikbaar inkomen bij de overgang van niet-werken naar voltijds werken.
  • HINT werd ontwikkeld om de herverdelende effecten van prijsmaatregelen in kaart te brengen,
  • PLANET wordt gebruikt om de impact op de mobiliteit te berekenen.
  • CRYSTAL SUPER GRID maakt het mogelijk om het elektriciteitssysteem te bestuderen. 

Niet alle modellen zijn geschikt voor het doorrekenen van alle maatregelen. De ‘’ wijst erop dat de impact van de maatregel in rekening werd gebracht in de resultaten van het model.
 

Maatregelen gerangschikt naar rubriek

Budgettaire impuls

in miljoen euro 2019, per jaar van de legislatuur
  2020 2021 2022 2023 2024
01 Loonlasten van werkgevers 
304 Relancement du Plan d'embauche Win-Win -72 -142 -203 -203 -203
305 Réduction des cotisations sociales sur les bas salaires -725 -725 -725 -725 -725
Totaal -797 -867 -928 -928 -928
02. Heffingen op gezinsinkomsten 
104 Renforcement de la quotité exemptée d'impôt pour enfants à charge -487 -487 -487 -487 -487
301 Crédit d'impôts pour bas et moyens salaires dirigés vers les indépendants et fonctionnaires -123 -123 -123 -123 -123
302 Renforcement du bonus à l'emploi -176 -351 -523 -702 -888
303 Relèvement de la quotité exonérée d'impôt à 10.000 € -447 -900 -1403 -1904 -2401
309 Suppression de la défiscalisation des prestations de 500 euros par mois 27 27 27 27 27
311 Lutte contre la fraude fiscale (impôts des personnes physiques) 570 1140 1710 2280 2850
412 Economie circulaire: Déduction d'impôts partielle du coût de main d'œuvre pour les activités de réparation effectuées -33 -33 -33 -33 -33
Totaal -669 -727 -832 -942 -1055
03. Vennootschapsbelasting 
307 Taxe GAFA (Google, Apple, Facebook, and Amazon) 100 100 100 100 100
310 Lutte contre la fraude fiscale (impôts des sociétés) 150 300 450 600 750
Totaal 250 400 550 700 850
05. BTW, accijnzen en andere indirecte belastingen 
201 Réduction de la TVA sur les verres de lunettes -83 -83 -83 -83 -83
308 Taxe sur les transactions financières 100 200 300 400 500
312 Lutte contre la fraude fiscale (TVA) 280 560 840 1120 1400
402 Réduction de la TVA pour les nouvelles constructions passives -176 -176 -176 -176 -176
405 Taxation du kérosène et fiouls lourds (avions et bateaux) 1293 1293 1293 1293 1293
406 Introduction d'un mécanisme européen d'ajustement aux frontières (droits de douane adaptés en fonction de critères environnementaux, sanitaires, sociaux) 87 175 262 262 262
411 Economie circulaire: Réduction de la TVA pour les activités de réparation -45 -45 -45 -45 -45
Totaal 1456 1924 2391 2771 3151
06. Sociale bescherming 
105 Allongement de la durée du congé de maternité et de paternité -62 -62 -62 -62 -62
202 Relèvement des plafonds des pensions du 1er pilier 0 0 -1 -3 -5
203 Individualisation des droits sociaux par la suppression du statut de cohabitant -173 -354 -543 -742 -951
306 Augmentation de l'allocation de garantie de revenus pour les travailleurs à temps partiel -23 -23 -23 -23 -23
Totaal -258 -439 -629 -830 -1041
08. Werkingskosten van de overheid
101 Investissement dans la recherche -51 -68 -83 -83 -83
106 Réforme des milieux d'accueil des enfants -25 -25 -25 -25 -25
108 Refinancement de l'enseignement supérieur (budget des établissements) -50 -100 -150 -200 -250
110 Investissements pour le Pacte pour un Enseignement d'Excellence (personnel) -16 -21 -27 -29 -29
501 Augmentation des effectifs dans la police -81 -81 -81 -81 -81
503 Investissements dans la justice (personnel) -62 -62 -62 -62 -62
505 Diminution des frais de fonctionnement dans les prisons suite à la réduction de la population carcérale 29 58 87 116 145
Totaal -255 -298 -341 -363 -384
09. Investeringen 
102 Investissement dans le matériel numérique pour les établissements d'enseignement obligatoire -20 -40 -40 -40 -40
107 Refinancement de l'enseignement supérieur (infrastructure) -20 -20 -20 -20 -20
109 Investissements pour le Pacte pour un Enseignement d'Excellence (infrastructure) -37 -49 -63 -68 -67
401 Investissements dans la mobilité en Wallonie (plan FAST et refinancement des TEC) -94 -122 -150 -178 -206
403 Doublement des primes à l'isolation -200 -200 -200 -200 -200
407 Investissements dans le rail ferroviaire (SNCB) -500 -750 -1000 -1000 -1000
408 Investissements dans le rail ferroviaire (Infrabel) -500 -750 -1000 -1000 -1000
409 Investissements dans la mobilité à Bruxelles (STIB et infrastructures pour vélo) -220 -440 -660 -880 -1100
410 Investissements pour l'isolation de bâtiments d'intérêt public et collectivités (écoles, espaces culturels, ...) -328 -328 -328 -328 -328
502 Investissements dans la justice (infrastructure) -16 -16 -16 -16 -16
Totaal -1934 -2714 -3477 -3729 -3977
10. Overige
103 Droit à la formation pour les travailleurs (compte formation) -63 -127 -190 -253 -316
404 Introduction d'une vignette routière avec réforme de la taxe de circulation et de la taxe de mise en circulation pour un impact budgétaire neutre pour les ménages belges 63 64 65 65 65
504 Soutien aux médiations familiales -12 -12 -12 -12 -12
Totaal -12 -75 -137 -200 -263
  2020 2021 2022 2023 2024
01 Loonlasten van werkgevers 
204 Verlaging van de werkgeversbijdragen via het optrekken van de lageloongrens -149 -302 -467 -647 -718
209 Sterkere focus Vlaamse doelgroepkortingen op laaggeschoolde jongeren 50 50 50 50 50
210 Verlaging leeftijdsvoorwaarde voor een zachte landingsbaan met een werklastvermindering met 1/5e van 60 naar 55 jaar: werkgeversbijdrage -5 -10 -16 -22 -28
212 Uitbreiding van het systeem duaal leren naar alle arbeidsmarktgerichte opleidingen in het secundair onderwijs, hoger onderwijs en volwassenonderwijs -1 -3 -7 -11 -16
215 Verlenging RSZ-vrijstelling voor de aanwerving van de eerste werknemer en voorzien van de automatische toekenning ervan 0 -62 -62 -62 -62
216 Extra impuls voor de sociale economie -150 -150 -150 -150 -150
Totaal -255 -477 -651 -841 -924
02. Heffingen op gezinsinkomsten 
202 Uitbreiding van de forfaitaire aftrek voor beroepskosten voor werknemers -129 -257 -385 -513 -640
203 Verlagen van de werknemersbijdragen via het uitbreiden van de werkbonus -58 -114 -168 -223 -276
211 Verlaging leeftijdsvoorwaarde voor een zachte landingsbaan met een werklastvermindering met 1/5e van 60 naar 55 jaar: werknemersbijdrage -2 -5 -7 -10 -13
301 Verdubbeling van het belastingkrediet voor kinderen ten laste -50 -96 -139 -177 -211
302 Uitbreiding belastingvermindering voor kinderoppas -34 -67 -98 -128 -156
303 Verhoging toeslag op belastingvrije som voor grootouders en broers/zussen ten laste ouder dan 65 jaar -11 -23 -34 -45 -56
Totaal -284 -562 -831 -1096 -1352
05. BTW, accijnzen en andere indirecte belastingen 
401 Invoeren kilometerheffing lichte vracht 0 335 335 335 335
403 Taks op vliegtickets 0 250 250 250 250
Totaal 0 585 585 585 585
06. Sociale bescherming 
201 Verhoging van minimale uitkeringen bij werkloosheid, thematisch verlof, tijdskrediet en loopbaanonderbreking -33 -67 -101 -136 -171
205 Verhoging van de minimumpensioenen -155 -155 -155 -155 -155
206 Verhogen van de inkomensgarantie voor ouderen (IGO) -4 -9 -13 -18 -23
207 Verhogen van de tegemoetkoming aan gehandicapten -57 -117 -180 -245 -313
208 Verhogen van het leefloon -76 -156 -239 -326 -416
214 Verhoging van het vrijgestelde bedrag aan arbeidsinkomen voor personen met een handicap met een integratietegemoetkoming -3 -3 -3 -3 -3
Totaal -328 -507 -691 -883 -1081
07. Gezondheidszorg 
305 Extra middelen voor kinderopvang en jeugdhulp -40 -80 -120 -160 -200
306 Extra middelen voor langdurige zorg -80 -160 -240 -320 -400
Totaal -120 -240 -360 -480 -600
08. Werkingskosten van de overheid
304 Extra middelen voor onderwijs -80 -160 -240 -320 -400
402 Werkingskosten kilometerheffing lichte vracht 0 -39 -39 -39 -39
501 Extra middelen politie: werkingsmiddelen -40 -80 -120 -160 -200
503 Extra middelen justitie: werkingsmiddelen -33 -67 -100 -133 -167
Totaal -153 -346 -499 -652 -806
09. Investeringen 
101 Opkrikken federale publieke investeringen: energierenovatie publieke gebouwen, gerechtsgebouwen, openbaar vervoer -120 -240 -360 -480 -600
102 Opkrikken Vlaamse publieke investeringen: energierenovatie publieke gebouwen, scholen en zorg, verkeers- en haveninfrastructuur, openbaar vervoer -322 -598 -828 -1012 -1150
502 Extra middelen politie: investeringen -2 -4 -6 -8 -10
504 Extra middelen justitie: investeringen -6 -12 -18 -24 -31
Totaal -450 -854 -1212 -1524 -1791
10. Overige
213 Invoering van een variant op de Individuele Beroepsopleiding (IBO-T), de IBO-T² met naast taalondersteuning op de werkvloer 1 dag per week Nederlandse taalles -2 -2 -2 -2 -2
505 Extra middelen justitie: vergoedingen (o.m. juridische bijstand) -29 -57 -86 -114 -143
Totaal -31 -60 -88 -117 -145
11. Financiële operaties 
103 Extra middelen voor de bouw van sociale woningen -30 -60 -90 -120 -150
Totaal -30 -60 -90 -120 -150
  2020 2021 2022 2023 2024
02. Heffingen op gezinsinkomsten 
101 Augmentation de la quotité exonérée d'impôt jusqu'à 13.670 euros (par paliers successifs de 10.000 euros et 12.000 euros) -2401 -2401 -6743 -6743 -10447
Totaal -2401 -2401 -6743 -6743 -10447
06. Sociale bescherming 
201 Substitution des allocations de remplacement de revenus (personnes handicapées) et revenu d'intégration en une allocation d’un minimum de 1.300 euros -1060 -1060 -1060 -1060 -1060
Totaal -1060 -1060 -1060 -1060 -1060
08. Werkingskosten van de overheid
301 Gratuité du matériel pédagogique lié au projet scolaire dans l'enseignement primaire en Fédération Wallonie-Bruxelles -25 0 0 0 0
401 Correction de la norme KUL à concurrence de la hausse démographique -65 -72 -79 -86 -92
Totaal -90 -72 -79 -86 -92
  2020 2021 2022 2023 2024
01 Loonlasten van werkgevers 
106 Transformation de l’avantage sur les voitures salaires (volet employeur) 291 291 291 291 291
301 Diminution des cotisations sociales sur les bas salaires -343 -343 -343 -343 -343
Totaal -52 -52 -52 -52 -52
02. Heffingen op gezinsinkomsten 
105 Transformation de l’avantage sur les voitures salaires (volet employé) 2095 2095 2095 2095 2095
204 Statut simplifié indépendants -105 -178 -230 -230 -230
501 Globalisation des revenus 1753 1753 1753 1753 1753
502 Crédit d'impôt pour les bas salaires -1682 -1682 -1682 -1682 -1682
505 Lutte contre la fraude fiscale – Impôt des Personnes physiques et Précompte mobilier 200 413 637 874 1122
Totaal 2262 2401 2573 2810 3058
03. Vennootschapsbelasting 
202 Déduction fiscale pour les investissements verts -90 -90 -90 -90 -90
506 Lutte contre la fraude fiscale – Impôt des sociétés 59 121 187 257 330
Totaal -31 31 97 167 240
05. BTW, accijnzen en andere indirecte belastingen 
507 Lutte contre la fraude fiscale – TVA et Accises 173 357 550 754 969
Totaal 173 357 550 754 969
06. Sociale bescherming 
203 Droit passerelle pour les indépendants qui changent d'activité -204 -204 -204 -204 -204
302 Élargissement du crédit temps volontaire -110 -179 -222 -251 -266
401 Augmentation des allocations les plus basses pour viser un dépassement du seuil de pauvreté -1403 -1403 -1403 -1403 -1403
Totaal -1717 -1786 -1829 -1858 -1873
08. Werkingskosten van de overheid
503 Lutte contre la fraude fiscale – personnel spécialisé supplémentaire -38 -38 -38 -38 -38
Totaal -38 -38 -38 -38 -38
09. Investeringen 
101 Investissements pour la mobilité (SNCB) -310 -439 -620 -784 -947
102 Investissements pour la mobilité (Infrabel, TEC et STIB) -395 -558 -789 -997 -1205
103 Alliances emploi-environnement : isolation et rénovation des maisons et bâtiments (Wallonie et Bruxelles, privé et tertiaire) -394 -403 -412 -420 -429
104 Alliances emploi-environnement : isolation et rénovation des maisons et bâtiments (Wallonie et Bruxelles, public) -60 -62 -63 -64 -66
201 Économie circulaire et lutte contre l'obsolescence programmée -100 -100 -100 -100 -100
504 Lutte contre la fraude fiscale – investissements matériel et logiciel -17 -17 -17 -17 -17
Totaal -1276 -1579 -2001 -2382 -2764
  2020 2021 2022 2023 2024
01 Loonlasten van werkgevers 
201 Solidariteitsbijdrage van “ongezonde” werkgevers met een hoog aanhoudend niveau van ziekteverzuim 0 466 978 1410 1744
202 Een op lage lonen gerichte verlaging van de werkgeversbijdragen -500 -500 -2000 -2000 -2000
302 Uitdoven van de ongunstige subsidie van salariswagens: deel werkgeversbijdragen 0 0 394 394 394
Totaal -500 -34 -628 -196 138
02. Heffingen op gezinsinkomsten 
203 Werkbonus versterken voor lage lonen en deeltijds werkenden -352 -352 -1448 -1448 -1959
301 Uitdoven van de ongunstige subsidie van salariswagens: deel personenbelastingen en werknemersbijdragen 990 990 2626 2626 2626
303 Een belastingkrediet voor alle werknemers dat varieert naargelang de woon-werkafstand (het mobiliteitsbudget) -990 -990 -3020 -3020 -3020
308 Afschaffing forfaitaire belastingen: verkeersbelasting gezinnen 0 0 -853 -853 -853
403 Dankzij extra personeel, meer opleidingen en investeringen en betere regelgeving krijgen we een betere inning van de personenbelasting 664 664 664 664 664
Totaal 312 312 -2031 -2031 -2542
03. Vennootschapsbelasting 
404 Dankzij extra personeel, meer opleidingen en investeringen en betere regelgeving krijgen we een betere inning van de vennootschapsbelasting 1500 1500 1500 1500 1500
Totaal 1500 1500 1500 1500 1500
05. BTW, accijnzen en andere indirecte belastingen 
304 Invoeren van een luchtvaartheffing om de oneerlijke fiscale behandeling van de luchtvaartsector te compenseren. 548 548 548 548 548
307 Afschaffing forfaitaire belastingen: Belasting op de inverkeerstelling (BIV) 0 0 -331 -331 -331
309 Afschaffing forfaitaire belastingen: verkeersbelasting bedrijven 0 0 -419 -419 -419
310 Invoeren slimme kilometerheffing 0 0 2145 2273 2399
311 Afschaffen terugbetaling professionele diesel 486 486 486 486 486
405 Dankzij extra personeel, meer opleidingen en investeringen en betere regelgeving krijgen we een betere inning van de BTW 407 407 407 407 407
504 Invoeren van een geleidelijk oplopende koolstofheffing voor alle sectoren, zonder uitzonderingen voor de grootste vervuilers 322 1317 1783 2214 2611
Totaal 1763 2758 4619 5178 5701
06. Sociale bescherming 
101 Optrekken van de federale sociale minimumuitkeringen tot de armoededrempel -1403 -1403 -1403 -1403 -1403
102 Terugdringen van de kinderarmoede door een gerichte maatregel voor de armste gezinnen -17 -29 -40 -50 -62
Totaal -1420 -1432 -1443 -1453 -1465
07. Gezondheidszorg 
103 We maken geneesmiddelen goedkoper door een sluismodel van openbare aanbestedingen 310 310 310 310 310
Totaal 310 310 310 310 310
08. Werkingskosten van de overheid
401 Personeel: We investeren in meer controlecapaciteit, een verdere digitalisering en de opmaak van een vermogensregister. Personenbelasting+vennootschapsbelasting+BTW -100 -100 -100 -100 -100
506 Investeren in O&O van universiteiten -80 -160 -250 -250 -250
Totaal -180 -260 -350 -350 -350
09. Investeringen 
305 Investeringen in het spoor - infrabel -533 -540 -839 -450 -500
306 investeringen in het spoor - NMBS -317 -360 -361 -800 -800
402 Investeringen: We investeren in meer controlecapaciteit en een verdere digitalisering en de opmaak van een vermogensregister. -20 -20 -20 -20 -20
502 Energiezuinig maken van ons gebouwenpark (residentieel en niet-residentieel) -1090 -1090 -908 -908 -778
Totaal -1960 -2010 -2128 -2178 -2098
10. Overige
501 Snelle ontwikkeling van nieuwe offshore windparken -15 0 0 -55 -74
505 Investeren in O&O van bedrijven -80 -160 -250 -250 -250
Totaal -95 -160 -250 -305 -324
11. Financiële operaties 
503 Doorstoot van wind op land en zonne-energie -192 -229 -226 -197 -166
Totaal -192 -229 -226 -197 -166
  2020 2021 2022 2023 2024
01 Loonlasten van werkgevers 
301 Extension de l'application des titres-services à la garde et au transport des enfants en Région bruxelloise 0 -11 -11 -12 -12
302 Extension de l'application des titres-services à la garde et au transport des enfants en Région wallonne 0 -38 -39 -40 -40
401 Suppression des cotisations sociales patronales sur le premier emploi et les deux suivants sur la totalité du salaire -26 -59 -97 -140 -187
Totaal -26 -108 -147 -191 -239
02. Heffingen op gezinsinkomsten 
201 Relèvement de la quotité de revenus exemptée d'impôt à 13 500 euros avec application des tranches actuelles à l'IPP sur la quotité exemptée -1427 -3219 -5005 -6854 -8812
Totaal -1427 -3219 -5005 -6854 -8812
05. BTW, accijnzen en andere indirecte belastingen 
101 Application d'un abattement forfaitaire d'un montant de 500 euros sur le précompte immobilier sur la maison d'habitation en Région bruxelloise -14 -28 -42 -56 -70
102 Application d'un abattement forfaitaire d'un montant de 500 euros sur le précompte immobilier sur la maison d'habitation en Région wallonne -89 -178 -267 -356 -445
Totaal -103 -206 -309 -412 -515
06. Sociale bescherming 
501 Octroi d'un complément de pension annuel de 300 euros nets par année prestée à partir de la date à laquelle le travailleur peut prendre sa pension 0 0 20 46 62
502 Mise en place de la pension à mi-temps 0 -14 -30 -30 -30
Totaal 0 -14 -10 16 32
10. Overige
103 Suppression de la prime Be Home en Région bruxelloise 24 24 24 24 24
Totaal 24 24 24 24 24
  2020 2021 2022 2023 2024
02. Heffingen op gezinsinkomsten 
303 Afbouw belastingvermindering voor hoge pensioenen 0 112 112 112 112
501 Verlaging van de personenbelasting door geleidelijke schrapping van de 45%-schijf 0 -955 -955 -955 -955
Totaal 0 -843 -843 -843 -843
06. Sociale bescherming 
201 Beperken van de werkloosheid in de tijd 0 1499 1499 1499 1499
202 Versterkte degressiviteit van de werkloosheidsuitkering 17 189 189 189 189
203 Verhoging van het leefloon voor mensen met een arbeidsverleden 0 0 0 0 0
204 Geen nieuwe instroom meer in het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT) 260 482 677 834 948
205 Geen nieuwe instroom meer in de verschillende uittredestelsels in de publieke sector 9 27 46 64 73
301 Verhoging van de inkomensgarantie voor ouderen (IGO) tot de armoedegrens -102 -102 -102 -102 -102
302 Verhoging van de pensioenen onder €1.500 voor effectieve loopbanen >= 35 jaar 0 -68 -68 -139 -139
304 Verhoging van de minimumpensioenen 0 -130 -130 -265 -265
Totaal 184 1897 2111 2080 2203
07. Gezondheidszorg 
401 Behoud van de groeinorm in de gezondheidszorg op 1,5% boven de inflatie 174 496 777 1122 1425
Totaal 174 496 777 1122 1425
10. Overige
101 We houden na 2025 2GW aan kerncentrales open 0 0 0 0 0
Totaal 0 0 0 0 0
  2020 2021 2022 2023 2024
01 Loonlasten van werkgevers 
201 55-plussers tellen mee, ook op de arbeidsmarkt. We zorgen ervoor dat mensen ook effectief langer kunnen werken. (Effect werkgeverszijde) -5 -10 -16 -22 -28
203 Elke werknemer krijgt de mogelijkheid om gedurende de loopbaan minstens 2 jaar een opleiding te volgen. -11 -23 -35 -48 -62
Totaal -16 -33 -51 -70 -90
02. Heffingen op gezinsinkomsten 
101 Extra netto voor wie werkt of gewerkt heeft. -4995 -4995 -4995 -4995 -4995
202 55-plussers tellen mee, ook op de arbeidsmarkt. We zorgen ervoor dat mensen ook effectief langer kunnen werken. (Effect werknemerszijde) -10 -20 -31 -41 -52
204 We zorgen voor meer én betaalbare kinderopvang, in alle vormen. We verdriedubbelen de fiscale aftrek voor kinderen jonger dan drie jaar. -133 -133 -133 -133 -133
Totaal -5138 -5148 -5159 -5169 -5180
05. BTW, accijnzen en andere indirecte belastingen 
301 Het btw-tarief op sloop- en heropbouw daalt van 21% naar 6%. -122 -122 -122 -122 -122
302 Het btw-tarief op energiezuinige investeringen bij nieuwbouw daalt van 21% naar 6%. -102 -102 -102 -102 -102
303 We stimuleren deelmobiliteit door het btw-tarief op abonnementen en tickets algemeen te verlagen van 21% naar 6%. -3 -3 -3 -3 -3
Totaal -227 -227 -227 -227 -227
06. Sociale bescherming 
102 Eén sociaal statuut voor wie werkt of gewerkt heeft. De pensioenen van zelfstandigen gaan fors omhoog. -19 -85 -87 -89 -93
206 Zelfstandigen krijgen recht op een werkloosheidsuitkering. -63 -63 -63 -63 -63
207 We belonen OCMW's die mensen met een leefloon sneller aan werk helpen. 0 0 0 0 0
Totaal -82 -148 -150 -152 -156
07. Gezondheidszorg 
205 We zorgen voor meer én betaalbare kinderopvang, in alle vormen. We verhogen het aantal inkomensgerelateerde plaatsen en opvang met ruime openingsuren. 0 -38 0 -38 0
401 We investeren fors om de wachtlijsten van personen met een handicap weg te werken. -88 -88 -72 -82 -31
Totaal -88 -126 -72 -120 -31
11. Financiële operaties 
304 We investeren minimum 100 miljoen in een klimaatinnovatiefonds. Tegenover elke euro van de overheid staat minstens een euro van private investeerders. -100 0 0 0 0
Totaal -100 0 0 0 0
  2020 2021 2022 2023 2024
01 Loonlasten van werkgevers 
201 Trois premiers emplois sans charges sociales -26 -59 -97 -140 -187
203 Réduction progressive et linéaire des autres charges sociales de 10 % sur 10 ans avec suppression de tous les autres systèmes d'aides -1342 -2647 -3971 -5294 -6618
204 Suppression de toutes les autres réductions de charges de toute nature (solde) 1055 2100 3153 4207 5261
Totaal -313 -606 -915 -1227 -1544
02. Heffingen op gezinsinkomsten 
202 Suppression des cotisations sociales pendant deux ans pour les nouveaux indépendants -327 -555 -555 -555 -555
205 Réforme de l'IPP: 0% d'impôts sur les premiers 14.000€ de revenus; taux maximum de 40%; suppression de niches fiscales; globalisation de revenus -4754 -4754 -4754 -4754 -4754
Totaal -5081 -5309 -5309 -5309 -5309
03. Vennootschapsbelasting 
207 Taux d'impôts des sociétés unique à 15 % avec suppression de certaines niches fiscales (intérêts notionnels, …) 0 0 0 0 0
Totaal 0 0 0 0 0
04. Vermogensheffingen 
206 Suppression des droits de succession -1113 -1113 -1113 -1113 -1113
Totaal -1113 -1113 -1113 -1113 -1113
06. Sociale bescherming 
101 Limiter le droit à la sécurité sociale pleine et entière à deux ans de résidence préalable et effective 341 341 341 341 341
102 Suppression des droits au revenu d'intégration et aux allocations de chômage pour les étrangers non européens sur le territoire qui constituent une charge déraisonnable pour le pays 190 190 190 190 190
301 Revalorisation de 100 € mensuels des basses pensions (-1300 €/mois) -1069 -1069 -1069 -1069 -1069
Totaal -538 -538 -538 -538 -538
08. Werkingskosten van de overheid
103 Suppression du Sénat 9 9 9 9 9
104 Suppression de la Communauté française - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement 149 149 149 149 149
106 Réduction du nombre total de ministres à 25 - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement 7 7 7 7 7
108 Limitation du nombre de collaborateurs de cabinets ministériels à 25 - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement 74 75 77 78 79
110 Réduction du nombre de Députés au Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale à 40 - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement 16 16 16 16 17
112 Privatisation de la RTBF - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement 365 365 374 378 382
303 Augmentation du budget de la Justice - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement -60 -60 -60 -60 -60
304 Augmentation du budget de la Police - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement -77 -77 -77 -77 -77
306 Augmentation du budget de la Sûreté de l'Etat - volets emplois/salaires & frais de fonctionnement -45 -45 -45 -45 -45
Totaal 438 440 450 456 461
09. Investeringen 
105 Suppression de la Communauté française - volet investissements 75 75 75 75 75
107 Réduction du nombre de ministres à 25 - volet investissements 0 0 0 0 0
109 Limitation du nombre de collaborateurs de cabinets ministériels à 25 - volet investissements 4 4 4 4 4
111 Réduction du nombre de Députés au Parlement de la Région de Bruxelles-Capitale à 40 - volet investissements 1 1 1 1 1
113 Privatisation de la RTBF - volet investissements 24 51 65 46 20
305 Augmentation du budget de la Police - volet investissements -23 -23 -23 -23 -23
307 Augmentation du budget de la Sûreté de l'Etat - volet investissements -5 -5 -5 -5 -5
308 Augmentation du budget de la Défense d'environ 0,1% du PIB chaque année pour atteindre la norme OTAN -200 -200 -200 -200 -200
Totaal -124 -97 -83 -101 -128
10. Overige
114 Privatisation de la RTBF - volet recettes des ventes (recettes publicitaires) -86 -88 -84 -87 -87
116 Réduction des transferts de coopération avec l'étranger à 0,5% du PIB 485 485 485 485 485
117 Suppression des subsides directs et indirects à la presse (audiovisuel et médias) 294 294 294 294 294
118 Suppression de la dotation à BPost pour acheminer les journaux en dessous du coût réel 170 170 170 170 170
302 Chèque Sport pour les jeunes de 250€ par an pour favoriser la santé et le bien-être -175 -175 -175 -175 -175
401 Prolongation de 4 réacteurs nucléaires en plus de l'évolution prévue des capacités des centrales au gaz et des énergies renouvelables 0 0 0 0 0
Totaal 688 686 690 687 687
11. Financiële operaties 
115 Privatisation de la RTBF - volets Recettes de la privatisation & Reprise de la dette par le secteur privé 162 0 0 0 0
Totaal 162 0 0 0 0
  2020 2021 2022 2023 2024
02. Heffingen op gezinsinkomsten 
501 Imposer une globalisation des revenus 1753 1753 1753 1753 1753
502 Stock-options : taxation de la valeur sous-jacente des actions  0 0 0 0 0
503 Lutter contre la fraude fiscale 200 275 350 425 500
Totaal 1953 2028 2103 2178 2253
05. BTW, accijnzen en andere indirecte belastingen 
201 Réduire la TVA sur l’électricité de 21% à 6% -729 -729 -729 -729 -729
Totaal -729 -729 -729 -729 -729
06. Sociale bescherming 
104 Supprimer la limitation dans le temps des allocations d’insertion -15 -31 -48 -65 -71
105 Ramener à 65 ans l’âge légal de la pension 0 0 0 0 0
106 Modifier les critères permettant de partir en pension anticipée, les ramenant à 60 ans et 40 années de condition de carrière -622 -1418 -1625 -1660 -1684
107 Octroyer une indemnité aux travailleurs indépendants dès le premier jour de maladie -11 -11 -11 -11 -11
202 Amener à 1.500 euros net par mois les pensions minimales (en cas de carrière complète) -3242 -3242 -3242 -3242 -3242
203 Augmentation des allocations sociales au seuil de pauvreté -1248 -1248 -1248 -1248 -1248
Totaal -5138 -5950 -6174 -6226 -6256
07. Gezondheidszorg 
101 Rembourser intégralement les consultations et visites à domicile des médecins généralistes pour tout le monde -190 -190 -190 -190 -190
102 Rembourser intégralement les consultations de dentisterie générale pour les adultes -113 -113 -113 -113 -113
Totaal -303 -303 -303 -303 -303
08. Werkingskosten van de overheid
301 Recruter 3.000 policiers supplémentaires -180 -180 -180 -180 -180
302 Augmenter structurellement les moyens de la Justice - recrutement et frais de personnel -120 -120 -120 -120 -120
504 Renforcement de l'Inspection Spéciale des Impôts dans le cadre de la lutte contre la fraude fiscale -6 -6 -6 -6 -6
Totaal -306 -306 -306 -306 -306
09. Investeringen 
304 Augmenter structurellement les moyens de la Justice - infrastructure -45 -45 -45 -45 -45
305 Augmenter structurellement la dotation de la SNCB - investissement -150 -150 -150 -150 -150
306 Augmenter structurellement la dotation d'Infrabel - investissement -350 -350 -350 -350 -350
401 Adopter un programme de rénovation énergétique des logements bruxellois et wallons -250 -250 -250 -250 -250
Totaal -795 -795 -795 -795 -795
10. Overige
103 Fournir un repas chaud gratuit à tous les élèves fréquentant l’enseignement maternel et fondamental en Fédération Wallonie-Bruxelles -22 -68 -100 -131 -150
303 Augmenter structurellement les moyens de la Justice - aide juridique -35 -35 -35 -35 -35
307 Augmenter structurellement la dotation de la SNCB et d’Infrabel - recrutement de personnel, digitalisation et politique tarifaire -250 -250 -250 -250 -250
Totaal -307 -353 -385 -416 -435
  2020 2021 2022 2023 2024
06. Sociale bescherming 
101 Terugbrengen van de pensioenleeftijd van 67 naar 65 jaar | Retour de l'âge légal de la pension de 67 à 65 ans 0 0 0 0 0
Totaal 0 0 0 0 0
07. Gezondheidszorg 
201 Goedkopere geneesmiddelen via het kiwimodel | Les médicaments hors brevet moins chers via le modèle kiwi 325 325 325 325 325
301 Gratis naar de huisarts | Consultation gratuite chez le généraliste -190 -190 -190 -190 -190
Totaal 135 135 135 135 135
  2020 2021 2022 2023 2024
01 Loonlasten van werkgevers 
303 Verlaging werkgeversbijdrage op lage lonen, gekoppeld aan optrekken van het minimumloon -842 -1169 -1169 -1450 -1450
304 Verhogen loonmarge door aanpassing wet van '96 0 0 0 0 0
305 Verhoging van het minimumloon via sociaal overleg, parallel met verlaging van de werkgeversbijdrage 0 0 0 0 0
307 Structurele loonlastenverlaging gericht op de laagste lonen 0 0 -140 -140 -140
508 Afschaffen fiscale bevoordeling salariswagens en tankkaarten: werkgeversbijdragen 58 116 175 233 291
Totaal -784 -1053 -1134 -1357 -1299
02. Heffingen op gezinsinkomsten 
105 Hervorming fiscale ondersteuning derde pijler 0 0 0 100 200
106 Verhoging solidariteitsbijdrage van de hoogste pensioenen 0 159 339 516 718
301 Optrekken belastingvrije som in de personenbelasting -7393 -8996 -10032 -11004 -11841
302 Fiscale werkbonus verhogen -55 -55 -112 -112 -169
306 Aanpassing sociale werkbonus -207 -320 -320 -374 -374
402 Verlaging transactiekosten bij aankoop gezinswoning: uitdoving woonbonus 0 97 188 274 355
501 Inkomsten uit financieel vermogen in grondslag personenbelasting 5880 5880 5880 5880 5880
502 Voordelen alle aard worden gewaardeerd tegen werkelijke waarde (excl. salariswagens): stockoptions, onroerend goed 426 426 426 426 426
503 Kaaimantaks uitbreiden 150 150 150 150 150
506 Afschaffen fiscale bevoordeling salariswagens en tankkaarten:personenbelasting 360 719 1079 1439 1798
507 Afschaffen fiscale bevoordeling salariswagens en tankkaarten: werknemersbijdragen 58 119 178 238 297
515 Opvoeren fiscale en sociale fraudebestrijding: Personenbelasting 74 149 223 298 372
Totaal -707 -1672 -2001 -2169 -2188
03. Vennootschapsbelasting 
504 Verbreding belastbare basis multinationals in vennootschapsbelasting 580 1160 1740 1740 1740
516 Opvoeren fiscale en sociale fraudebestrijding: Vennootschapsbelasting 75 149 223 297 372
Totaal 655 1309 1963 2037 2112
05. BTW, accijnzen en andere indirecte belastingen 
401 Verlaging transactiekosten bij aankoop gezinswoning: afschaffing registratierechten -640 -640 -640 -640 -640
403 BTW op elektriciteit verlagen van 21% naar 6% -729 -729 -729 -729 -729
505 Terugbetaling van de professionele diesel afschaffen 486 486 486 486 486
509 Spitsheffing op snelwegen rond Brussel (GEN zone), Antwerpen en Gent 0 0 489 489 489
514 Opvoeren fiscale en sociale fraudebestrijding: BTW 26 52 79 105 131
Totaal -857 -831 -315 -289 -263
06. Sociale bescherming 
101 Verhoging minimumpensioenen -194 -392 -596 -806 -1022
102 Vervroegd pensioen is mogelijk vanaf 42 jaar loopbaan zonder leeftijdsvoorwaarde; invoering pensioenbonus voor wie langer dan 42 jaar werkt. -263 -580 -629 -639 -679
103 Geleidelijke verhoging vervangingsratio voor alleenstaande pensioenen 0 -11 -32 -64 -107
104 Verhoging van het plafond werknemerspensioen 0 0 0 0 -1
Totaal -457 -983 -1257 -1509 -1809
07. Gezondheidszorg 
201 Terugbetaling eerstelijnspsychologie -260 -260 -260 -260 -260
202 Verhoogde terugbetaling tandzorg, brillen, lenzen en hoorapparaten -114 -228 -342 -456 -570
203 Gratis eerste lijn -109 -109 -109 -109 -109
204 Extra personeel in de zorg -100 -200 -300 -400 -500
205 Efficiëntiewinsten gezondheidszorg 60 120 180 240 300
206 Wegwerken wachtlijst jeugdhulp en pleegzorg -47 -95 -142 -190 -237
207 Maximumfactuur in de residentiele ouderenzorg -45 -45 -45 -45 -45
208 Wegwerken achterstand zorgzwaartefinanciering -24 -48 -71 -95 -119
209 Achterstand wegwerken in de thuiszorg -37 -37 -37 -37 -37
210 Wegwerken achterstand Persoonsvolgende Financiering -322 -444 -566 -688 -810
211 Meer inzetten op preventief gezondheidsbeleid: naar inzet van 200 miljoen. -26 -52 -79 -105 -131
212 Gratis kinderopvang voor 1 dag per week in eerste levensjaar en 2 dagen per week vanaf het tweede levensjaar -34 -68 -101 -135 -169
Totaal -1057 -1465 -1872 -2280 -2687
08. Werkingskosten van de overheid
510 Spitsheffing op snelwegen rond Brussel (GEN zone), Antwerpen en Gent: administratiekosten 0 0 -100 -100 -100
511 Vermindering uitgaven overheid: personeel en werkingskosten 352 704 1058 1410 1762
Totaal 352 704 958 1310 1662
09. Investeringen 
512 Vermindering uitgaven overheid: investeringen 110 217 326 435 544
Totaal 110 217 326 435 544
10. Overige
404 Uitbreiding sociaal tarief elektriciteit en aardgas 0 -161 -161 -161 -161
513 Vermindering uitgaven overheid: subsidies 149 300 449 600 750
Totaal 149 139 288 439 589
11. Financiële operaties 
405 Extra investeringen in sociale huisvesting -880 -880 -880 -880 -880
Totaal -880 -880 -880 -880 -880
  2020 2021 2022 2023 2024
01 Loonlasten van werkgevers 
208 Schrappen voordeel bijdragen voetballers: werkgeversbijdragen 50 50 50 50 50
210 Aanpak fiscale en sociale fraude: werkgeversbijdragen 36 36 36 36 36
Totaal 85 85 85 85 85
02. Heffingen op gezinsinkomsten 
106 Verlagen personenbelasting -9560 -9560 -9560 -9560 -9560
209 Schrappen voordeel bijdragen voetballers: werknemersbijdragen 20 20 20 20 20
211 Aanpak fiscale en sociale fraude: personenbelasting en werknemersbijdragen 157 157 157 157 157
Totaal -9383 -9383 -9383 -9383 -9383
03. Vennootschapsbelasting 
107 Verlagen vennootschapsbelasting -877 -877 -877 -877 -877
108 Afschaffing Notionele Intrest Aftrek (NIA) 79 130 130 130 130
213 Aanpak fiscale en sociale fraude - vennootschapsbelasting 770 770 770 770 770
Totaal -28 23 23 23 23
05. BTW, accijnzen en andere indirecte belastingen 
101 Verlaging BTW op elektriciteit en gas -1113 -1113 -1113 -1113 -1113
102 Correctere inning BTW 2000 2000 2000 2000 2000
105 Wegenvignet buitenlands verkeer 107 107 107 107 107
Totaal 994 994 994 994 994
06. Sociale bescherming 
201 Beperking werkloosheid in de tijd 821 821 821 821 821
202 Verhogen pensioenen tot € 1500 bij effectieve loopbaan van 40 jaar -1604 -1604 -1604 -1604 -1604
203 Besparen op hoogste ambtenarenpensioenen 727 812 900 997 1093
204 Pensioenen buitenland verminderen 98 98 98 98 98
205 Halftijds opvoedersloon -448 -448 -448 -448 -448
206 Wachttijd toegang kinderbijslag voor niet-EU-burgers 157 159 160 161 162
207 Kinderbijslag voor kinderen die in het buitenland verblijven verminderen (in de EU) of stoppen (buiten de EU) 19 19 19 19 19
212 Aanpak fiscale en sociale fraude: RVA uitkeringen 40 40 40 40 40
217 Verhoging minimale sociale uitkeringen tot armoedegrens voor zij die de wachttijd doorlopen hebben -1248 -1248 -1248 -1248 -1248
305 Wachttijd toegang sociale zekerheid en sociale bijstand 1523 1523 1523 1523 1523
Totaal 84 171 261 359 456
07. Gezondheidszorg 
215 Zorg: Afbouw wachtlijsten en maximumfactuur -897 -897 -897 -897 -897
Totaal -897 -897 -897 -897 -897
08. Werkingskosten van de overheid
103 Correctere inning BTW - bijkomende personeelsuitgaven in kader fraudebestrijding -100 -100 -100 -100 -100
214 Aanpak fiscale en sociale fraude: lonen en aankoop van goederen en diensten -100 -100 -100 -100 -100
401 Verminderen dotatie monarchie, Senaat en Kamer: lonen en aankoop van goederen en diensten 119 119 119 119 119
403 Verminderen Vlaams Parlement: lonen en aankoop van goederen en diensten 10 10 10 10 10
407 Schrappen dotatie VRT: deel lonen en werkingskosten 423 423 423 423 423
410 Besparen administratiekosten vakbonden en ziekenfondsen: lonen en aankopen goederen en diensten 297 297 297 297 297
503 Veiligheid (politie en justitie): lonen en aankopen goederen en diensten -1000 -1000 -1000 -1000 -1000
507 Onderwijs (scholenbouw, opwaardering TSO): lonen en aankopen goederen en diensten -600 -600 -600 -600 -600
Totaal -951 -951 -951 -951 -951
09. Investeringen 
104 Correctere inning BTW: investering in kader fraudebestrijding -100 -100 -100 -100 -100
408 Schrappen dotatie VRT: deel investeringen 24 24 24 24 24
502 Openhouden 3 nucleaire reactoren, uitfaseren bestaande gascentrales, geen investering in nieuwe gascentrales en bijkomend investeren in zonnepanelen -136 -136 -136 -136 -136
504 Mobiliteit en infrastructuur: investering in weginfrastructuur, openbaar vervoer (De Lijn) en fiets- en voetpaden -825 -825 -825 -825 -825
505 Mobiliteit en infrastructuur - investering in de NMBS -175 -175 -175 -175 -175
506 Onderwijs: scholenbouw, opwaardering TSO - deel investeringen -400 -400 -400 -400 -400
Totaal -1612 -1612 -1612 -1612 -1612
10. Overige
301 Inburgering en integratie betalend 76 76 76 76 76
302 Schrappen pro-Deoadvocaten asiel 8 8 8 8 8
303 Stoppen islamisering 8 8 8 8 8
402 Verminderen dotatie monarchie, Senaat en Kamer: deel overdrachten naar ivzw's 18 18 18 18 18
404 Verminderen Vlaams Parlement- - deel overdracht naar vzw's 2 2 2 2 2
405 Schrappen subsidie krantenbezorging 170 170 170 170 170
406 Schrappen subsidies cultuursector 12 12 12 12 12
409 Schrappen dotatie VRT: verkoop van goederen en diensten -177 -177 -177 -177 -177
Totaal 118 118 118 118 118
11. Financiële operaties 
216 Afbouw wachtlijsten sociale woningen voor niet-vreemdelingen -102 -102 -102 -102 -102
304 Minder nood aan sociale woningen 233 233 233 233 233
501 Verkoop overheidsparticipaties 136 136 136 136 136
Totaal 268 268 268 268 268
  2020 2021 2022 2023 2024
Aucun enregistrement
  2020 2021 2022 2023 2024
Aucun enregistrement

Hoe moeten de tabellen met de budgettaire impulsen worden geïnterpreteerd? 

In het kader van DC2019 treden de maatregelen in werking tussen 1 januari 2020 en 1 januari 2024. De cijfers in de tabellen verwijzen naar de jaarlijkse budgettaire impuls van de maatregelen uitgedrukt in miljoen euro. Een positief cijfer beantwoordt aan een daling van de uitgaven of een stijging van de ontvangsten; een negatief cijfer stemt overeen met een stijging van de uitgaven of een daling van de ontvangsten. De bedragen kunnen door de jaren heen verschillen als de modaliteiten van de maatregel evolueren in de tijd. 

De budgettaire impuls van elke maatregel, initieel aangeleverd door de partij, werd door het Federaal Planbureau (FPB) geverifieerd:

  •  de budgettaire impuls kon door het FPB worden gevalideerd,
  •  de budgettaire impuls kon niet worden gevalideerd door het FPB om technische redenen of wegens het ontbreken van gegevens.

Om de budgettaire impulsen te berekenen, heeft het FPB gebruikgemaakt van alle instrumenten, methoden en gegevens die tot zijn beschikking staan.

Definities

01. Loonlasten van werkgevers : Deze rubriek betreft de verplichte heffingen bovenop het brutoloon en de uitgaven voor loonsubsidies, m.a.w. de instrumenten die kunnen worden ingezet in het kader van een beleid om de arbeidskosten voor de werkgevers te verlagen. Een klassiek voorbeeld is de structurele vermindering van de werkgeversbijdragen. De loonsubsidies betreffen in hoofdzaak: de gedeeltelijke vrijstellingen van doorstorting van de bedrijfsvoorheffing (bv. voor nacht- en ploegenarbeid, overuren, wetenschappelijke onderzoekers), de doelgerichte werkgeversbijdragenverminderingen (bv. voor oudere en jongere werknemers), de subsidies aan dienstenchequebedrijven en de zgn. ‘activeringsuitkeringen’ (waarbij de werkgever de uitkering in mindering mag brengen van het loon).

02. Heffingen op de gezinsinkomsten : Het betreft in de eerste plaats de verplichte heffingen op de bruto-inkomsten en de fiscale uitgaven die rechtstreeks een impact hebben op het beschikbaar gezinsinkomen. Deze rubriek omvat dus de maatregelen op het vlak van de personenbelasting en de persoonlijke sociale bijdragen. Voorbeelden zijn een verdere vermindering van de werknemersbijdragen op de lage lonen (cf. de zgn. ‘werkbonus’) of een herziening van de vrijstellingen voor kinderen ten laste in de berekening van de personenbelasting. Daarnaast valt ook de bevrijdende roerende voorheffing onder deze rubriek.

03. Vennootschapsbelasting: Deze rubriek omvat de belastingen op het inkomen of de winsten van ondernemingen. Het gaat hier in hoofdzaak om de vennootschapsbelasting

04. Vermogensheffingen: De vermogensheffingen omvatten zowel niet-periodieke vermogensheffingen (bv. successierechten en schenkingsrechten) als periodieke vermogensheffingen (bv. jaarlijkse taks op vzw’s).

05. BTW, accijnzen en andere indirecte belastingen: In deze rubriek worden de belastingen op de producten en de productie opgenomen.  Voorbeelden zijn de belasting op de toegevoegde waarde (BTW), de accijnzen, de onroerende voorheffing, belastingen op financiële en kapitaaltransacties, milieuheffingen, verkeersbelastingen, etc.

06. Sociale bescherming : Hieronder vallen alle inkomensvervangende uitkeringen (bv. de ziekte- en invaliditeitsuitkeringen, de werkloosheidsuitkeringen en de pensioenen), alle inkomensaanvullende uitkeringen (bv. de kinderbijslag en het deeltijds tijdskrediet), alsook de sociale bijstandsuitkeringen (bv. het leefloon en de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden).

07. Gezondheidszorg: Deze rubriek betreft de gezondheidszorg in de brede betekenis. Ook zorgdomeinen zoals de ouderen- en gehandicaptenzorg en de opvang van kinderen vallen hieronder.

08. Werkingskosten van de overheid: De overheidsdiensten gaan gepaard met uitgaven voor de aankoop van goederen en diensten en met personeelsuitgaven. De maatregelen die hierop ingrijpen (bv. in het kader van een besparingsoperatie) worden in deze rubrieken ondergebracht.

09. Investeringen : Deze rubriek betreft publieke en particuliere investeringen. Ook investeringsbijdragen aan bedrijven vallen in deze rubriek. Dit zijn kapitaaloverdrachten van de overheid aan bedrijven ter volledige of gedeeltelijke financiering van investeringen. De dotatie van de federale overheid voor de investeringen van de NMBS is hier een voorbeeld van.

10. Overige niet-financiële verrichtingen : Deze rubriek betreft alle maatregelen die niet konden worden ondergebracht in de voorgaande rubrieken. Het kan gaan om maatregelen met een directe budgettaire impact, bijvoorbeeld voor wat betreft de andere subsidies aan vennootschappen dan de loonsubsidies en de investeringsbijdragen of de verkoop van goederen en diensten. De maatregelen kunnen ook zonder directe budgettaire impact zijn zoals wijzigingen in het arbeids-, migratie- en milieurecht.

11. Financiële verrichtingen : Het gaat hier om kredietverleningen, financiële deelnemingen, verkoop van financiële activa (cf. Belfius), enz. Dat zijn verrichtingen die geen impact hebben op het vorderingensaldo, zoals gedefinieerd volgens de nationale boekhoudingsregels (het zgn. ‘Europees Stelsel van Rekeningen (ESR)’), maar wel op de overheidsschuld.

Budgettaire impuls: Het betreft de budgettaire impact van de maatregel voordat hij zijn geïnduceerde effecten produceert. De impact kan positief (daling van de uitgaven of stijging van de ontvangsten), negatief (stijging van de uitgaven of daling van de ontvangsten) of nul zijn (geen impact). De budgettaire impuls wordt uitgedrukt in prijzen en volgens de socio-demografische situatie van het jaar 2019, en dat voor elk van de jaren van de legislatuur.